Η απεικόνιση της αέναης κίνησης και σύγκρουσης στο «σύμπαν» της Ελληνικής Αριστεράς.

Η Βαβέλ της Αριστεράς

Ακυβέρνητες πολιτείες

Αναδρομή στις διασπάσεις, στις επανασυνδέσεις και στους μετασχηματισμούς κομμάτων, κινήσεων και σχημάτων που συνθέτουν το «κόκκινο οικοδόμημα»

Σαν «απέραντος κόκκινος γαλαξίας» είναι η Αριστερά, έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος από τον χώρο της μετρώντας κόμματα, κινήσεις, σχήματα που τησυνθέτουν. 

Ο κατακερματισμός της, με ρίζες και με διασπάσεις που πολλές φορές ξεκινούν από τα παλιά, διαμορφώνει ένα μωσαϊκό ιδεών και συγκρούσεων με αντανάκλαση στο εργατικό κίνημα.

 

Οι διεργασίες εντός της δεν σταμάτησαν ποτέ. Το καταδεικνύει και η πρόσφατη διάσπαση στον ΣΥΝ με παράλληλη ανεξαρτητοποίηση των 4 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που προέρχονται από την Ανανεωτική Πτέρυγα.

KKE 

92 χρόνια με κλυδωνισμούς 

Στα γραφεία του Συνδέσμου Μηχανικών Ατμόπλοιων στον Πειραιά, τον Νοέμβριο του 1918, υπό την επίδραση της Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, ιδρύθηκε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ), με πρόγραμμα που μιλούσε για ταξική πάλη και κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη «διά της επαναστατικής δράσεως». 

Το 1924 το ΣΕΚΕ μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ). Το ΚΚΕ, διανύοντας το 92ο χρόνο ύπαρξης, είναι το μακροβιότερο κόμμα στην Ελλάδα, χωρίς στην πολυκύμαντη ιστορία του να λείπουν οι διασπάσεις. 

Μετά τη διάσπαση του 1968 η επόμενη μεγάλη κρίση στο ΚΚΕ που οδήγησε στη διάσπασή του το 1991 έγινε στη σκιά της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης. 

Το ΚΚΕ είναι από τα λίγα κομμουνιστικά κόμματα μετά την περίοδο 1989-1990 που συνεχίζουν να δηλώνουν «κόμμα της εργατικής τάξης», με βάση τη θεωρία του μαρξισμού- λενινισμού. 

                                                  Οι σταθμοί 

1989: Χαρίλαος Φλωράκης και Λεωνίδας Κύρκος δίνουν τα χέρια για τη δημιουργία του «Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου»

Φεβρουάριος του 1968: Διάσπαση του ΚΚΕ. Επί της ουσίας το ζήτημα που τέθηκε στη 12η Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ ήταν αν θα υπάρχει ΚΚΕ με χαρακτηριστικά ενός μαρξιστικού- λενινιστικού κόμματος ή αν το ΚΚΕ θα μετεξελισσόταν σε ένα «ευρωκομμουνιστικό» κόμμα. 

Αυτή η αντιπαράθεση στο ΠΓ και στην ΚΕ μεταξύ άλλων αφορούσε τα θέματα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού και του προλεταριακού διεθνισμού. Η διάσπαση οδήγησε στη δημιουργία της Ανανεωτικής Αριστεράς και τη συγκρότηση του ΚΚΕ εσωτερικού. 

1989: Το ΚΚΕ με ΓΓ της ΚΕ τον Χαρίλαο Φλωράκη και η ΕΑΡ με επικεφαλής τον κ. Λ. Κύρκο συγκροτούν πολιτική συμμαχία υπό τον τίτλο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου τον Φεβρουάριο- Μάρτιο του ΄89. 

Ο σχηματισμός της κυβέρνησης Τζαννετάκη από ΝΔ- Συνασπισμό και η οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα με συμμετοχή ΝΔ-ΠαΣοΚ-Συνασπισμού οδηγεί σε αποχώρηση από το ΚΚΕ στελεχών του και μελών της ΚΝΕ, που αργότερα δημιουργούν το ΝΑΡ. 

1991: Διάσπαση του ΚΚΕ υπό το βάρος των εξελίξεων στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και την παλινόρθωση του καπιταλισμού σε αυτές. 

Το 1991 το 13ο Συνέδριο ήταν το συνέδριο της μεγάλης σύγκρουσης. Ανέδειξε στην ΚΕ στελέχη που τάσσονταν υπέρ της διατήρησης του κομμουνιστικού χαρακτήρα του ΚΚΕ και της αυτοτέλειάς του, ενώ γίνεται η έκπληξη-πρόταση από τον Χαρίλαο Φλωράκη και εκλέγεται Γραμματέας η κυρία Αλέκα Παπαρήγα. 

Επειτα από αυτό αλλάζει την πολιτική περί συμμαχιών και αποχωρεί από τον Συνασπισμό. Τον Ιούλιο του ΄91 εγκατέλειψαν το ΚΚΕ 45 μέλη της ΚΕ, μεταξύ των οποίων και ο πρώην ΓΓ της ΚΕ Γρηγόρης Φαράκος. Τμήμα στελεχών του Περισσού που έφυγαν από το ΚΚΕ μαζί με την ΕΑΡ ίδρυσε το ενιαίο κόμμα του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ). 

ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ 

Ο λαβύρινθος των τάσεων 

Ως ενιαίο κόμμα δημιουργήθηκε από τμήμα στελεχών του Περισσού που έφυγαν από το ΚΚΕ το 1991, από την ΕΑΡ και από στελέχη που προέρχονταν από το ΚΚΕ Εσ.-Ανανεωτική Αριστερά. Είχε πρώτη πρόεδρο την κυρία Μαρία Δαμανάκη (1991-1993)- αποχώρησε από τον ΣΥΝ το 2003- και επόμενοι πρόεδροι ήταν ο κ. Ν. Κωνσταντόπουλος(1993-2004), ο κ. Αλ. Αλαβάνος (2004-2008) και ο κ. Αλ.Τσίπρας, ο οποίος ηγείται σήμερα. 

Η μεγαλύτερη συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα προβάλλει ιδεολογικά τον «σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία» μέσω του «δημοκρατικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό». 

Το φαινόμενο των ξεχωριστών τάσεων εμφανίζεται από το πρώτο ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΝ ως ενιαίου κόμματος, το 1992. Το 2010 το Αριστερό Ρεύμα, το οποίο δημιουργήθηκε μετά το Μάαστριχτ, διασπάται ενώ η Ανανεωτική Πτέρυγα με επικεφαλής τον κ. Φ.Κουβέλη αποχωρεί συντεταγμένα από το 6ο συνέδριο του ΣΥΝ (ζητούσε απεμπλοκή του ΣΥΝ από τον ΣΥΡΙΖΑ) και τώρα οδεύει στη δημιουργία νέου πολιτικού φορέα. 

ΟΙ ΜΟΝΑΧΙΚΟΙ 

ΚΚΕ (μ-λ) 

Κομμουνιστική οργάνωση μαοϊκής αφετηρίας. Ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1976 από μέλη της Οργάνωσης Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας (ΟΜΛΕ- την είχαν δημιουργήσει στελέχη του ΚΚΕ εντός και εντός Ελλάδας, το 1964, αντιδρώντας στην αποσταλινοποίηση της Σοβιετικής Ενωσης). 

Εκδίδει την εφημερίδα «Προλεταριακή Σημαία» και έχει το βιβλιοπωλείο «Εκτός των Τειχών» με τις ομώνυμες εκδόσεις του. Από τα γνωστά στελέχη είναι οι κκ. Βασ. Σαμαράς,Στ.Αγκούτογλου,Γρ.Κωνσταντόπουλος. Στις βουλευτικές εκλογές του 2009 έλαβε 10.213 

ψήφους (0,15%). 

Μ-Λ ΚΚΕ 

Κομμουνιστική οργάνωση μαοϊκής προέλευσης. Ιδρύθηκε το 1976, μετά τη διάσπαση της ΟΜΛΕ. Εκδίδει την εφημερίδα «Λαϊκός Δρόμος». Εχει ιδιαίτερη παρουσία στους εκπαιδευτικούς χώρους- κυρία Αγγελική Φατούρου (μέλος ΔΣ της ΟΛΜΕ), κ. Θ. Τσιριγώτης (εκδότης του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης»), κ.Χρ.Κάτσικας. Γενικός Γραμματέας του είναι ο κ. Αντ. Παπαδόπουλος - υπήρξε γραμματέας της φοιτητικής ΠΠΣΠ- ενώ σημαντικό στέλεχός της είναι ο κ. Π. Κουφοβασίλης - ιστορικό στέλεχος της ΟΜΛΕ. Στις βουλευτικές εκλογές του 2009 έλαβε 5.506 ψήφους (0,08%). 

Εργατικό Επαναστατικό κόμμα- Τροτσκιστές. 

Τροτσκιστική οργάνωση, που αποτελεί μετεξέλιξη της Εργατικής Διεθνιστικής Ενωσης (ΕΔΕ). Εκδίδει την εφημερίδα «Νέα Προοπτική». Κεντρικά του στελέχη είναι ο συγγραφέας κ. Σ.Μιχαήλ και η ιατρός κυρία Κατερίνα Μάτσα. Στις βουλευτικές εκλογές του 2009 έλαβε 4.536 ψήφους (0,07%). 

ΟΚΔΕ (Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας) 

Τροτσκιστική οργάνωση. Το 1985, στη διάσπασή της, διατήρησε τον τίτλο και την εφημερίδα «Εργατική Πάλη». Τα στελέχη της έχουν έντονη παρουσία στη Θεσσαλονίκη. Στοχεύει «στην οικοδόμηση του παγκόσμιου κόμματος της σοσιαλιστικής επανάστασης, την 4η Διεθνή». Κεντρικό στέλεχός της είναι ο κ. Σωφρ. Παπαδόπουλος. 

ΣΥΡΙΖΑ 

Ενα κόμμα, 11 συνιστώσες 

Τον Ιανουάριο του 2004 έγινε η πρώτη κοινή προσπάθεια να ενωθούν αριστερές οργανώσεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πραγματικότητα. Στις εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004 έλαβε 3,3%. Εξέλεξε έξι βουλευτές, οι οποίοι όμως προέρχονταν όλοι από τον ΣΥΝ με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν αντιπαραθέσεις. Ετσι στις ευρωεκλογές του Ιουνίου ο ΣΥΝ συμμετείχε αυτόνομα. Η επαναπροσέγγιση έγινε συν τω χρόνω και στις 16 Ιουλίου του 2007 12 πολιτικά κόμματα και κινήσεις της Αριστεράς υπέγραψαν κείμενο διακήρυξης για κοινή δράση. Στις βουλευτικές εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε ποσοστό 5,04%. Οι εσωκομματικές τριβές καθήλωσαν το εγχείρημα- 4,60% στις εκλογές του 2009 και 4,70% στις ευρωεκλογές του 2009. Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ απαρτίζεται, εκτός από τον ΣΥΝ, από τις εξής συνιστώσες: 

1. ΔΕΑ (Διεθνιστική Εργατική Αριστερά). Προέρχεται από τον τροτσκιστικό χώρο. Εκδίδει την εφημερίδα «Εργατική Αριστερά». Πρωταγωνιστεί στην Κίνηση «Απελάστε τον Ρατσισμό» και στο «Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών». Το στέλεχός της κ.Αντ.Νταβανέλος εκτελεί χρέη συντονιστή της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. 

2.ΚΟΕ (Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας). Ιδρύθηκε το 2003. Πρόπλασμά της η Α/συνέχεια, που συγκροτήθηκε από στελέχη του ΚΚΕ (μ-λ). Γνωστά στελέχη της οι κκ.Ρούντι Ρινάλντι, Ν. Γαλάνης, Χρ. Κατσούλας. 3. ΑΚΟΑ (Ανανεωτική Κομμουνιστική και Οικολογική Αριστερά). Μετεξέλιξη (1991) του ΚΚΕ Εσ.- Ανανεωτική Αριστερά. Επικεφαλής της είναι ο κ. Γ. Μπανιάς, ο οποίος έγινε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ το 2007. Το στέλεχός της κ. Π.Κλαυδιανός είναι εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Εκδίδει την εφημερίδα «Η Εποχή». 

4.ΚΕΔΑ (Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς). Ιδρύθηκε το 2001 από πρώην στελέχη του ΚΚΕ όπως ο κ. Γ. Θεωνάς, ο οποίος σήμερα την εκπροσωπεί στον ΣΥΡΙΖΑ, και ο κ. Μ. Κωστόπουλος, ο οποίος αποχώρησε από την ΚΕΔΑ το 2007). Συμμετέχει στην έκδοση της εφημερίδας «Δρόμος». 

5.Κόκκινο. Συγκροτήθηκε το 2004 από μέλη προερχόμενα από τη ΔΕΑ. Εκδίδει το ομώνυμο διμηνιαίο περιοδικό. Εκπρόσωπός της στη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο κ.Πάνος Κοσμάς. 

6.Ξεκίνημα. Τροτσκιστική οργάνωση, που τη δεκαετια του ΄80 λειτουργούσε εντός του ΠαΣοΚ. Εκπρόσωπός της είναι ο κ. Τ. Γιαννόπουλος. 

7. Ρόζα. Ομάδα η οποία προέρχεται από το Δίκτυο για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Το όνομα παραπέμπει στη Ρόζα Λούξεμπουργκ. Εκ των στελεχών της είναι οι κκ. Κ. Αθανασίου, Ν. Γιαννόπουλος, Αλ. Λύτρας και η κυρία Μάνια Μπαρζέφσκι. 

8.ΔΗΚΚΙ-Σοσιαλιστική Αριστερά. Το Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα δημιουργήθηκε το 1995 με επικεφαλής το κ. Δ. Τσοβόλα. Σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ προτάσσει τα εθνικά θέματα και τη στάση πληρωμών του χρέους. Γνωστά του στελέχη οι κκ. Π. Μαντάς, Ηλ. Νικολόπουλος, Γ. Πάντζας, Ν. Μπουζάνης. 

9. Ενεργοί Πολίτες. Ομάδα που συσπειρώνεται γύρω από τον κ. Μανώλη Γλέζο. Συγκροτήθηκε το 2002 μετέχοντας στις νομαρχιακές εκλογές. Συμμετέχουν ανένταχτοι αριστεροί και στελέχη γνωστά από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως η κυρία Εύη Καρακώστα. Ο κ. Γλέζος ήταν υποψήφιος βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ το 2007. 

10.Οικοσοσιαλιστές Ελλάδας. Το αρχικό σχήμα ήταν ο Σύνδεσμος Οικοσοσιαλιστών Ελλάδας. Συγκροτήθηκε τον Αύγουστο του 2007, μετά τη διάσπαση της Οικολογικής Παρέμβασης. Από τον Σεπτέμβριο του 2008 εντάχθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Εκπροσωπείται από τον κ. Τ. Πανταζίδη . 

11. ΑΠΟ (Αντικαπιταλιστική Πολιτική Ομάδα). Είναι τροτσκιστικής προελεύσεως. Αποτελείται από μέλη που δραστηριοποιούνται στον συνδικαλιστικό χώρο και στα κινήματα πόλης και περιβάλλοντος στην Αττική. Στέλεχός της ο κ. Γ. Σαπουνάς, είναι συντονιστής της Οργανωτικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. 

ΑΝΤΑΡΣΥΑ 

Η συμμαχία των αντικαπιταλιστών 

Συγκροτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2009 από δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Στις εκλογές του 2009 παίρνει 24.737 

ψήφους (0,36%). 

Αποτελείται από τις εξής οργανώσεις: 

1. Νέο Αριστερό Ρεύμα (ΝΑΡ). Δημιουργήθηκε το 1989, μετά την αποχώρηση μελών και στελεχών του ΚΚΕ και τη διάσπαση της ΚΝΕ. Εκδίδει την κυριακάτικη εφημερίδα «ΠΡΙΝ». Στελέχη της οι κκ. Γ. Δελαστίκ, Αγγ. Χάγιος, Παν. Μαυροειδής, Αντ. Δραγανίγος, Δ. Δεσύλας, Π. Παπακωνσταντίνου, Θ. Σκαμνάκης, Γ. Ελαφρός. 

2. Κομμουνιστική Ανανέωση. Δημιουργήθηκε το 2000 από μέλη της ΑΚΟΑ. Στις εκλογές του 2000 συνεργάστηκαν με το ΚΚΕ. Το 2009 προσχώρησε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Εκδίδει το περιοδικό «Στίγμα». Γνωστά της στελέχη η κυρία Μαρία Ζευγώλη και ο κ. Αλ. Βερναδάκης. 

3. ΑΚΟΣ (Αυτόνομη Κομμουνιστική Οργάνωση Σερρών). Μέλη της προέρχονται από ομάδα στις Σέρρες που διαφώνησε με το ΚΚΕ το 1989. Στις εκλογές του 2009 υποψήφιος με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήταν ο κ. Γ. Γεωργιάδης. 

4.Οικολογοι Εναλλακτικοί. Προέρχονται από ομάδα που μετείχε τη δεκαετία του ΄80 στην Ομοσπονδία Οικολογικών και Εναλλακτικών Οργανώσεων. Με επικεφαλής τον κ. Δ. Χατζηπαναγιώτου και έχοντας τον ιστορικό τίτλο Οικολόγοι-Εναλλακτικοί εντάχθηκαν στο σχήμα ΜΕΡΑ και μετέπειτα στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. 

5. ΟΚΔΕ- Σπάρτακος. Τροτσκιστική οργάνωση, που προέρχεται από τη διάσπαση της ΟΚΔΕ (Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας) το 1985. Εκδίδει το περιοδικό «Σπάρτακος». Αυτοπροσδιορίζεται ως το ελληνικό τμήμα της Ενιαίας Γραμματείας της 4ης Διεθνούς. Συμμετέχει στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ με εκπρόσωπο τον κ. Γ. Φελέκη. 6. ΣΕΚ(Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα). Εχει αναφορές στον τροτσκιστικό χώρο. Προέρχεται από την Οργάνωση Σοσιαλιστική Επανάσταση (ΟΣΕ). Γνωστά της στελέχη είναι οι κκ. Π. Γκαργκάνας, Γ. Σηφακάκης, Π.Κωνσταντίνου και η κυρία Μαρία Στύλου. 

7. ΕΚΚΕ (Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας). Προέρχεται από τον μαοϊκό χώρο. Ιδρύθηκε το 1970 (η φοιτητική του παράταξη ΑΑΣΠΕ πρωτοστάτησε στον Αντιδικτατορικό Αγώνα). Εντάχθηκε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ το 2009, με εκπρόσωπό της τον κ.Χρ. Μπίστη. 8. ΑΡΑΝ (Αριστερή Ανασύνθεση) και ΑΡΑΣ (Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση). Προέρχονται από το ρεύμα των Αριστερών Συσπειρώσεων της δεκαετίας του ΄80 στα πανεπιστήμια. Εντάχθηκαν στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ το 2009. 

Γνωστά στελέχη της ΑΡΑΝ οι κκ. Παν. Σωτήρης και Σπ. Σακελλαρόπουλο ς και της ΑΡΑΣ οι κ. Δ. Σαραφιανός , Γ. Μελισσαρόπουλος.