Ισχυρές αναταράξεις προκαλεί στο εσωτερικό του ΚΚΕ ο προσυνεδριακός διάλογος που διεξάγεται μέσω της εφημερίδας Ριζοσπάστης.
Πηγές προσκείμενες στο ΚΚΕ εκτιμούν πως οι παραπάνω τοποθετήσεις προετοιμάζουν ουσιαστικά το έδαφος για «εκκαθαρίσεις», τονίζοντας πως επικεντρώνουν κυρίως στους δημοσιογράφους του Ριζοσπάστη, που είναι μέλη του ΚΚΕ και έγραψαν στο διάλογο που έχει δημοσιευτεί στην εφημερίδα.
«Προετοιμάζουν το έδαφος για να επιβληθεί μια εσωκομματική χούντα από την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ», σχολιάζουν χαρακτηριστικά. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως η κριτική αυτή, όπως εκφράστηκε και μέσω του άρθρου του Νίκου Μπογιόπουλου, ήταν γνωστή στο ΚΚΕ εδώ και αρκετό καιρό, «απλώς τώρα βγαίνουν προς τα έξω και με αυτόν τον τρόπο ενεργοποιούνται οι διαδικασίες για εκκαθαρίσεις».
Εκτιμούν επίσης πως ενόψει του 19ου Συνεδρίου (11-14 Απριλίου) η ηγεσία του ΚΚΕ προσπαθεί να παγιώσει μια κατάσταση, δηλαδή την αλλαγή του προσανατολισμού του κόμματος, προκειμένου να το φέρει στα μέτρα της ηγετικής ομάδας.
Ακολουθεί η ενημέρωση από τον Γκρόζο για τις εξελίξεις στο ΚΚΕ: «Από τις 5 έως τις 17 Φεβρουαρίου η Κ.Ε. οργάνωσε ευρεία Ολομέλεια.
Η ηγετική ομάδα του Περισσού, με ομοβροντία παρεμβάσεων και άρθρων, εκφράζει ανοιχτά την ενόχλησή της στην κριτική που ασκούν όσοι διαφωνούν με την επίσημη γραμμή.
Οι διαφωνούντες, μέσα από τις σελίδες του Ριζοσπάστη, κατηγορούν την ηγεσία ότι εγκατέλειψε την πολιτική συμμαχιών που είχε διακηρύξει το 15ο Συνέδριο, για να την αντικαταστήσει με τον στόχο της «Λαϊκής Συμμαχίας» για τη «λαϊκή εξουσία».
Οι διαφωνούντες, μέσα από τις σελίδες του Ριζοσπάστη, κατηγορούν την ηγεσία ότι εγκατέλειψε την πολιτική συμμαχιών που είχε διακηρύξει το 15ο Συνέδριο, για να την αντικαταστήσει με τον στόχο της «Λαϊκής Συμμαχίας» για τη «λαϊκή εξουσία».
Η πολιτική ηγεσία του ΚΚΕ, πάλι, κάνει λόγο μια «οργανωμένη φραξιονιστική δραστηριότητα», που ως στόχο έχει «να πλήξει το κόμμα».
Αλέκα Παπαρήγα, Παναγιώτης Μεντρέκας, Μάκης Μαΐλης, Δημήτρης Γόντικας, Γ. Μαρίνος κατήγγειλαν πρώην στελέχη του ΚΚΕ αλλά και «ορισμένους δημοσιογράφους του Ριζοσπάστη», μεταξύ άλλων, ότι «πυροβολούν το ΚΚΕ με τα βόλια του αντιπάλου», ότι «σύντροφοι υιοθετούν εχθρικές αντιλήψεις για το κόμμα» και ότι «μεθοδευμένα επιχειρείται να κατασκευαστούν κατηγορίες κατά των καθοδηγητικών οργάνων του κόμματος».
Αλέκα Παπαρήγα, Παναγιώτης Μεντρέκας, Μάκης Μαΐλης, Δημήτρης Γόντικας, Γ. Μαρίνος κατήγγειλαν πρώην στελέχη του ΚΚΕ αλλά και «ορισμένους δημοσιογράφους του Ριζοσπάστη», μεταξύ άλλων, ότι «πυροβολούν το ΚΚΕ με τα βόλια του αντιπάλου», ότι «σύντροφοι υιοθετούν εχθρικές αντιλήψεις για το κόμμα» και ότι «μεθοδευμένα επιχειρείται να κατασκευαστούν κατηγορίες κατά των καθοδηγητικών οργάνων του κόμματος».
Πηγές προσκείμενες στο ΚΚΕ εκτιμούν πως οι παραπάνω τοποθετήσεις προετοιμάζουν ουσιαστικά το έδαφος για «εκκαθαρίσεις», τονίζοντας πως επικεντρώνουν κυρίως στους δημοσιογράφους του Ριζοσπάστη, που είναι μέλη του ΚΚΕ και έγραψαν στο διάλογο που έχει δημοσιευτεί στην εφημερίδα.
«Προετοιμάζουν το έδαφος για να επιβληθεί μια εσωκομματική χούντα από την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ», σχολιάζουν χαρακτηριστικά. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως η κριτική αυτή, όπως εκφράστηκε και μέσω του άρθρου του Νίκου Μπογιόπουλου, ήταν γνωστή στο ΚΚΕ εδώ και αρκετό καιρό, «απλώς τώρα βγαίνουν προς τα έξω και με αυτόν τον τρόπο ενεργοποιούνται οι διαδικασίες για εκκαθαρίσεις».
Εκτιμούν επίσης πως ενόψει του 19ου Συνεδρίου (11-14 Απριλίου) η ηγεσία του ΚΚΕ προσπαθεί να παγιώσει μια κατάσταση, δηλαδή την αλλαγή του προσανατολισμού του κόμματος, προκειμένου να το φέρει στα μέτρα της ηγετικής ομάδας.
Μάλιστα, οι ίδιες πηγές θεωρούν πως όσοι εξέφρασαν διαφορετική άποψη – Μπογιόπουλος, Σκυλλάκος, Καλαματιανός – «γνωρίζουν πολύ καλά ότι θα τεθούν εκτός».
Όπως λένει, αυτό μπορεί να γίνει ή με βίαιο τρόπο, δηλαδή με διαγραφή ή και σταδιακά – κάτι που προβλέπεται και από το καταστατικό που θα ψηφιστεί στο επερχόμενο συνέδριο: να γίνει επανάκριση των μελών, οπότε θα τους πουν:
«εσείς λέτε διαφορετικά πράγματα από αυτά που είναι η γραμμή του κόμματος» και, στη βάση των αρχών του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, «δεν μπορείτε να είστε μέλη».
Οι ρίζες της κρίσης:
H χαμένη άνοιξη του 1968
Σαράντα πέντε χρόνια πριν, το ΚΚΕ χωριζόταν σε «αναθεωρητές» και σε «δογματικούς». Η εκδοχή των πρώτων μπορεί ν' αναζητηθεί σε συλλογές ντοκουμέντων, αλλά και στις σελίδες ενός δημόσιου διαλόγου. Ας είναι καλά τα αρχεία του πάλαι ποτέ «σοσιαλιστικού στρατοπέδου».
Η συνάντηση του 1968 ξεκινά με τον Τοντόροφ να ζητά συγνώμη εκ μέρους του βούλγαρου ηγέτη Τοντόρ Ζίβκοφ, που δεν μπορεί να παραστεί λόγω φόρτου εργασίας.
Ακολουθεί σύντομη ενημέρωση των στελεχών του ΚΚΕ για τα συμβάντα στη Συμβουλευτική Συνάντηση των φιλοσοβιετικών Κ.Κ. στη Βουδαπέστη, που μόλις ολοκληρώθηκε.
Η συζήτηση εστιάζεται στην αποχώρηση της ρουμάνικης αντιπροσωπείας, ύστερα από φραστικό επεισόδιο με τους Σύρους για τις σχέσεις Ρουμανίας-Ισραήλ.
Ακολουθεί η ενημέρωση από τον Γκρόζο για τις εξελίξεις στο ΚΚΕ: «Από τις 5 έως τις 17 Φεβρουαρίου η Κ.Ε. οργάνωσε ευρεία Ολομέλεια.
Εκτός από τα τακτικά μέλη της Κ.Ε. συμμετείχαν τα αναπληρωματικά μέλη και μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου.
Είχαν προσκληθεί και οι καθοδηγήσεις των κομματικών οργανώσεων και κάποια κομματικά στελέχη από διάφορες χώρες. Δεν έγινε δυνατό να συμμετάσχουν αντιπρόσωποι από την Ελλάδα.
Τα περισσότερα μέλη της Κ.Ε. είναι στη φυλακή, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και άρρωστοι, εκείνους δε που βρίσκονται στην παρανομία, παρά τις προσπάθειες που καταβάλαμε, δεν κατορθώσαμε να τους βγάλουμε απ' τη χώρα».