Ο κίνδυνος της επαναφοράς
της Συνθήκης των Σεβρών,
φοβίζει τους Τούρκους
Forget Sykes-Picot. It’s the Treaty of Sèvres That Explains the Modern Middle East.
Στις 28 Ιουλίου του 1920 Ευρωπαίοι διπλωμάτες συγκεντρώθηκαν σε ένα εργοστάσιο πορσελάνης των Σεβρών, κοντά στο Παρίσι και υπέγραψαν μια συνθήκη για να ξαναφτιάξουν τη Μέση Ανατολή από τις στάχτες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η συνθήκη έχει σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί στη Δύση, αλλά έχει αφήσει μια ισχυρή κληρονομιά στην Τουρκία. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι έχει τροφοδοτήσει μια μορφή εθνικιστικής παράνοιας την έχουν ονομάζεται ως «σύνδρομο των Σεβρών».
Οι Οθωμανοί μετά την ήττα τους αναγκάστηκαν να υπογράψουν μια ταπεινωτική συνθήκη. Μία από τις σημαντικότερες διατάξεις της συνθήκης ήταν ο τεμαχισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε πολλά τμήματα που θα εκχωρηθούν στους διάφορους λαούς που αποτελούσαν το νικηφόρο συνασπισμό. Οι Τούρκοι πήραν την Άγκυρα και τη γύρω περιοχή για να δημιουργήσουν ένα τουρκικό θύλακα.
Οι όροι της συνθήκης δημιούργησαν δυσαρέσκεια ανάμεσα στους Τούρκους και υπέθαλψαν εθνικιστικά αισθήματα. Όπως ξέρουμε στη συνέχεια ακολούθησε ο τουρκικός πόλεμος της Ανεξαρτησίας υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ, που οδήγησε στη Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών.
Η Συνθήκη της Λωζάνης δημιούργησε την σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία.
Για τον Κεμάλ Ατατούρκ η Συνθήκη των Σεβρών δεν ήταν παρά ένα «κουρελόχαρτο» ανάλογο με εκείνο της Ανακωχής του Μούδρου (1918), που θα ακυρωνόταν στην πράξη με την ένοπλη αντίσταση του τουρκικού λαού εναντίον των ξένων εισβολέων.
Από την πλευρά τους οι ευρωπαϊκές δυνάμεις άρχισαν να υποψιάζονται ότι έπρεπε να αναπροσαρμοστεί η συνθήκη των Σεβρών μετά την εκδίωξη από την Μικρά Ασία του Ελληνικού στρατού από τον Τουρκικό υπό την ηγεσία του Κεμάλ Ατατούρκ.
Αποτέλεσμα ήταν να υπογραφεί στη Λωζάνη στις 24 Ιουλίου 1923 η συνθήκη ειρήνης που έθεσε τα όρια της σύγχρονης Τουρκίας. Η Τουρκία ανέκτησε την Ανατολική Θράκη, κάποια νησιά του Αιγαίου, συγκεκριμένα την Ίμβρο και την Τένεδο, μια λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων με την Συρία, την περιοχή της Σμύρνης και της Διεθνοποιημένης Ζώνης των Στενών η οποία όμως θα έμενε αποστρατικοποιημένη και αντικείμενο νέας διεθνούς διάσκεψης.
Παραχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία, όπως προέβλεπε και η συνθήκη των Σεβρών, αλλά χωρίς πρόβλεψη για δυνατότητα αυτοδιάθεσης.
Ανέκτησε πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα σε όλη της την επικράτεια και απέκτησε δικαιώματα στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη την επικράτειά της εκτός της ζώνης των στενών.
Ακόμα και σήμερα, σύμφωνα με τον Nick Dandorth που υπογράφει το κείμενο στο Foreing Policy, η συνθήκη των Σερβρών παίζει σίγουρα κάποιο ρόλο στην ευαισθησία της Τουρκίας κατά των Κούρδων καθώς και στην πεποίθηση ότι η γενοκτονία των Αρμενίων – που χρησιμοποιείται ευρέως από τους Ευρωπαίους διπλωμάτες για να δικαιολογήσουν τα σχέδιά τους για την Ανατολία το 1920 – ήταν πάντα μια αντι-τουρκική συνωμοσία και όχι ζήτημα μιας ιστορικής αλήθειας.
Η κληρονομιά των Σεβρών εκτείνεται πολύ πιο πέρα από την Τουρκία καθώς πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι τα προβλήματα στην περιοχή άρχισαν όταν οι Ευρωπαίοι κατάρτισαν τα νέα σύνορα έτσι όπως τους συνέφερε σε ένα κενό χάρτη.
Τέλος ο αρθρογράφος αναφέρει ότι η Συνθήκη των Σεβρών, προέβλεπε κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις δημιουργία κατ’ αρχήν αυτόνομου Κουρδικού Κράτους, ωστόσο όμως, με την επικράτηση του Κεμάλ, οδήγησαν τελικά στην υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης , που αντικατέστησε αυτή των Σεβρών και η οποία αναιρούσε τη συγκρότηση, του αυτόνομου Κουρδικού Κράτους, τα εδάφη του οποίου μοιράσθηκαν τελικά σε τέσσερα κράτη.
Πολλοί Τούρκοι εθνικιστές παραμένουν φοβισμένοι από τον τρόπο που το κράτος τους καταστράφηκε από τη συνθήκη των Σεβρών, ενώ πολλοί Κούρδοι εθνικιστές ελπίζουν στην δημιουργία αυτόνομου κράτους.
ΠΗΓΗ: foreignpolicy.com
Ο κίνδυνος της επαναφοράς
της Συνθήκης των Σεβρών,
φοβίζει τους Τούρκους
