«Ο νέος λαϊκισμός και η ευρωπαϊκή προοπτική της δημοκρατίας στην Ελλάδα»

Στην εκλογική αναμέτρηση της 6ης Μαΐου, ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε σημαντικά ποσοστά 

ευαγγελιζόμενος την «καταγγελία» του μνημονίου. 

Άλλοι - όπως η ΝΔ - πρότειναν διάφορες 

θέσεις που εντάσσονται στο ευρύτερο πεδίο «αναδιαπραγμάτευσης» του μνημονίου. 

Η 

πολιτική αλλαγή που αντιπροσωπεύουν - σε διαφορετικές εκδοχές - ο ΣΥΡΙΖΑ και οι 

Ανεξάρτητοι Έλληνες επιβεβαίωσε ότι ο ανακαθορισμός των εκλογικών προτιμήσεων στο 

ελληνικό πολιτικό σύστημα περνά μέσα μια τολμηρή λαϊκιστική ρήξη. 

 Είμαστε 

αντιμέτωποι με ένα «νέο λαϊκισμό», ο οποίος θα σφραγίσει τις εξελίξεις. Το ερώτημα είναι, 

τι ακριβώς μορφή και περιεχόμενο θα έχει το σημάδι του «νέου λαϊκισμού».

Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, με δεδομένα τα αποτελέσματα στη Γαλλία, τρία είναι τα πιθανά 

σενάρια που διαγράφονται.

1 Το «καλό» σενάριο. Ανοίγει η συζήτηση για το ρόλο της ΕΚΤ, για μια μορφή 

ευρωομόλογου, για τις δυνατότητες ποσοτικής χαλάρωσης σε κάποιο σημείο, για την

αναθεώρηση ή τη συμπλήρωση του Δημοσιονομικού Συμφώνου των 25 - και όλα αυτά σε 

ένα πλαίσιο οριακά, έστω, αποδεκτό από τις διεθνείς αγορές

2 Το «κακό σενάριο. Η «κλασική» συνταγή του «muddling through» (παλεύοντας να τα 

βγάλουμε πέρα στο ίδιο περίπου πλαίσιο) αποτυγχάνει. Η Ελλάδα δυσκολεύεται να 

ανταποκριθεί στους στόχους που έχουν συμφωνηθεί, η κατάσταση στην Ισπανία 

χειροτερεύει, η Γαλλία πλήττεται και αυτή από τις αγορές, η ευρωζώνη εισέρχεται σε 

οξύτερη περίοδο κρίσης.

3 Το «καταστροφικό» σενάριο. Όσοι, στη Γερμανία και αλλού, επιμένουν στο μείγμα 

πολιτικής που έχουν προκρίνει, προτιμούν (και προωθούν) μια επίσημη ελληνική χρεωκοπία 

και έξοδο από το ευρώ μέσα στην άνοιξη ή το καλοκαίρι, ώστε το ελληνικό ζήτημα να μην 

εμπλέκεται πλέον άμεσα στη συζήτηση πού ανοίγουν ο Hollande και άλλοι για την 

οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης.

Σήμερα, η διαφαινόμενη - κυρίως λόγω της πολιτικής αλλαγής στη Γαλλία - δυνατότητα 

συνέργειας με τον Ευρωπαϊκό Νότο φαίνεται ότι δυστυχώς ακυρώνεται στην αρχή της.

Η δυνατότητα συνέργειας και συμμαχιών στο Νότο ακυρώνεται, σε ένα  

ουσιαστικότερο επίπεδο, και από τη γραμμή περί «κατάργησης» του μνημονίου, γραμμή που 

προεκλογικά προβλήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους Ανεξάρτητους Έλληνες. 

Κάποιοι 

κερδίζουν - ευκαιριακά και παροδικά - πόντους στην ελληνική εκλογική πολιτική ενώ χάνουν 

την ευκαιρία νέων συμμαχιών εντός της Ευρωζώνης. 

Αλλά υπάρχει φως: στελέχη του 

ΣΥΡΙΖΑ αναφέρονται ήδη σε «αναδιαπραγμάτευση», επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα δυο 

πράγματα: ότι κέρδισαν τα ποσοστά τους εξαπατώντας τους πολίτες αλλά και ότι είναι 

έτοιμοι - προκειμένου να κυβερνήσουν - να φερθούν με πραγματισμό. 

Η αποδόμηση της (ατελούς) αστικής δημοκρατίας με ευρωπαϊκό προσανατολισμό, που 

οικοδόμησε ο αείμνηστος Καραμανλής μετά το 1974, είναι πια μια σοβαρή (και δραματική) 

πιθανότητα. Αντιμετωπίζουμε μια εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση, ενόψει της οποίας είναι 

προτιμότερο «το μη χείρον». 

Με άλλα λόγια, είναι προτιμότερη η επιβράβευση του νέου 

λαϊκισμού και ο σχηματισμός κυβέρνησης από τη λαϊκιστική μερίδα της ελληνικής 

Αριστεράς με ανοχή άλλων, ώστε να ξεκινήσει άμεσα μια περισσότερο πραγματιστική φάση 

και για την ίδια και για τη χώρα.

Δυστυχώς, δεν θα είναι η πρώτη φορά που οι Έλληνες 

επιβραβεύουν το λαϊκισμό. Όμως το ζητούμενο είναι να μην καταστραφεί η χώρα και η 

ευρωπαϊκή προοπτική της.