ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. Γράφει ο Χρίστος Γούδης.

Δυο λόγια τώρα για το μεγάλο πρόβλημα της Ελευθερίας ή της ψευδαίσθησης Ελευθερίας στις σύγχρονες κοινωνίες μας. Αυτά τα δύο λόγια είναι «όλα τα λεφτά» και τα εξέφρασε στο χώρο του πνεύματος, λιτά και επιγραμματικά ένας σύγχρονος ασκητής διανοούμενος, ο Αλεξάντρ Σολζενίτσιν, το 1978, αναφερόμενος στη φυγή του από το κομμουνιστικό σύστημα και την καταφυγή του στο καπιταλιστικό: «πέρασα από μία κοινωνία όπου κανείς δεν μπορούσε να πει τίποτα, σε μια κοινωνία όπου μπορεί κανείς να πει οτιδήποτε και όπου αυτό δεν χρησιμεύει σε τίποτα».

Όμως, τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε «Ελευθερία»; Είναι μια έννοια σχετική, με όρια, ή απόλυτη, χωρίς όρια; 

Στην κοινωνική δυναμική η ελευθερία του ατόμου χαρακτηρίζεται από το «μέτρο» της, ή αλλιώς την «μέση επιτρεπόμενη διαδρομή» της, το όριο δηλαδή πέραν του οποίου η όποια εκδήλωση ατομικής ελευθερίας έρχεται σε σύγκρουση με τη σφαίρα ελευθερίας του άλλου. 

Άτομα σε ευσταθή κοινωνικά σύνολα κρατούν τις αποστάσεις τους όπως οι σκαντζόχοιροι σε μια υποθετική κοινωνία, που πλησιάζουν μια κρύα νύχτα του χειμώνα κοντά ο ένας στον άλλο για να ζεσταθούν, αλλά όχι τόσο κοντά ώστε οι βελόνες τους να διεισδύουν αμοιβαία κεντώντας τα σώματά τους και προκαλώντας τους ενόχληση ή βλάβη. 

Το «μέτρο της ελευθερίας» είναι μία κοινωνική σταθερά για τον προσδιορισμό της οποίας απαιτούνται παραδόσεις και παιδεία βάθους, έκφανση των οποίων είναι η «κουλτούρα της ελευθερίας» μιας κοινωνίας που διασφαλίζει ότι το όνειρο του ενός δεν γίνεται εφιάλτης για τον άλλο.

Είναι πάντως φανερό ότι ένα κοινωνικό σύστημα που από τη φύση του συγκροτείται και ιεραρχείται με βάση την εγγενή οικονομική και τεχνολογική του δομή, παρά με βάση τις επιδερμικές νομικές, διοικητικές, και διαχειριστικές προθέσεις των κυβερνώντων, τείνει να χαρακτηρίζεται από τις δικές του ιδιοσυχνότητες, οι οποίες επιβάλλουν έναν συντονισμό των συμπεριφορών των μελών του, περιοριστικό των βαθμών ελευθερίας τους. 

Τυπικό παράδειγμα η ζωή της πόλης και των εκφάνσεών της, όπου το ρολόϊ, το ημερολόγιο και οι αποτελεσματικοί (τεχνολογικοί) μηχανισμοί ελέγχουν ενορχηστρώνουν την ροή και την συμπεριφορά του ανθρώπινου ρευστού που κυλά στους δρόμους της και λιμνάζει στους χώρους παραγωγής των εργοστασίων της.

Στην πολιτική της έκφανση η έννοια της ελευθερίας, της δυνάμεως δηλαδή ελέγχου των συνθηκών που διαμορφώνουν τη ζωή μας, διασπάται σε επιμέρους συνιστώσες και αναφέρεται στην εθνική, κοινωνική, οικονομική και πνευματική ελευθερία. 

Η βαθύτερη κατανόηση της φύσης της απαιτεί την ανάλυση της εξελικτικής της δυναμικής η οποία διέπει τις θεμελιώδεις δομές αλλά και τις συμπεριφορές της Φύσεως, απ’ όπου τεκμαίρονται και οι περιορισμοί της. 

Η απεριόριστη ελευθερία δυνατοτήτων στην εξελικτική έκβαση ενός φαινομένου αποτελεί μια θεωρητική σύλληψη η οποία υπάρχει «εν δυνάμει» μέχρι της εκδηλώσεως της πορείας του φαινομένου που κρυσταλλοποιεί μία από τις πολλαπλές δυνατότητες εξελίξεώς του. 

Στην Φυσική οι διάκριτες υλικές οντότητες χαρακτηρίζονται από βαθμούς ελευθερίας. Παντού και πάντα υπάρχει το «κλουβί» που την περιορίζει. Είναι όμως σημαντικό άν τα κάγκελά του είναι ορατά ή όχι, αν δηλαδή οι περιορισμοί της είναι ασφυκτικοί, άμεσοι και οφθαλμοφανείς, ή υπέρλεπτοι, έμμεσοι και αδιάγνωστοι με γυμνό οφθαλμό.

Φοβούμαι, ότι στη χώρα μας τα κάγκελα γίνονται όσο περνούν οι μέρες όλο και περισσότερο ορατά και ασφυκτικά. Όμως δεν είναι άθραυστα. Οι «εγκληματικές οργανώσεις», όπως διαχρονικά και καταχρηστικά βαφτίζονται και συκοφαντούνται όλοι όσοι αγωνίζονται συντονισμένα για την ανατροπή σαθρών, χαμερπών, και διαβρωμένων καθεστώτων αλλόφυλων και ημεδαπών καταπιεστών, θα φροντίσουν γι’ αυτό, όπως παλιά. 

Ο Ρήγας, ο Σολωμός, η Φιλική Εταιρεία, η Εθνική Εταιρεία, η ΕΟΚΑ… Το όραμα μιας Ελλάδας αντάξιας της εθνικής και πολιτιστικής της κληρονομιάς δεν θα σβήσει από τις επιθέσεις απάτριδων διεθνών συμμοριών και των προσκολλημένων σε αυτές παρασίτων τους. Η Ελλάδα με την τρισχιλιετή ιστορία της και το διαχρονικό μεταφυσικό της βάθος είναι πολύ σκληρή για να πεθάνει. Το άϋλο και το πνευματικό, το άκτιστο αρκτικό φως της θείας επίνευσης υπερβαίνει τα Γκολέμ της Πράγας και τα τέρατα των σύγχρονων Φράνκεστάϊν. Οι ιδέες κυβερνούν τον κόσμο, και συνακόλουθα «τα πάντα οιακίζει ο κεραυνός».

Οι συνάξεις στα σπίτια, που διαδέχονται η μία την άλλη, και τα κοινωνικά δίκτυα, από ανθρώπους που διακατέχονται από την αγωνία για την πορεία του ελληνικού έθνους, για το «quo vadimus», αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς συσπείρωσης και αντίδρασης στις απαγορευτικές επιταγές ενός τεχνολογικού νεοβαρβαρισμού, μιας Νέας Τάξης εξαναγκασμένης και εξαναγκαστικής ειρήνης, επιταγές βίαιης απαγόρευσης της Ελευθερίας, που περιέγραψα ποιητικά, πριν μερικά χρόνια, πριν ακόμα ξεσπάσει η οικονομική κρίση, απότοκος και αυτή της ηθικής, πνευματικής, ψυχικής και αισθητικής κρίσης, κατάπτωσης, παρακμής, και ευτέλειας των καιρών μας, επιταγές και προσταγές που εκπορεύονται από τους «κοσμοκράτορες του σκότους του αιώνος τούτου»:

Απαγορέψτε τις σημαίες ν’ ανεμίζουνε

Κάψτε τα λάβαρα αυτών που στασιάσαν

Στείλτε επείγον σήμα νικητήριο στις φίλιες δυνάμεις

Εις τον καιρόν η επιστράτευσις

Τα τεθωρακισμένα να γυρίσουνε στις βάσεις τους

Και τ’ αεριωθούμενα πίσω στ’ αεροπλανοφόρα

Μόλις ανακοινώθηκε πως απεσύρθη ο εχθρός

Και εισερχόμαστε ταχέως στον αστερισμό της διαρκούς ειρήνης

Καθένας πάντως να κρατήσει το προσωπικό περίστροφο

Έτοιμος να πυροβολήσει στον αέρα προς εκφοβισμό

Μόλις σημάνουν οι καμπάνες

Και σηματοδοτήσουν την Ανάσταση

Και εγερθούν νεκροί αιώνων και αιώνων

Και προσπαθήσουν να μας πνίξουνε

Με τις αρχές και τις αξίες τους

Από έναν κόσμο μυθικό που ’χει οριστικά εκλείψει

Απαγορέψτε τις σημαίες ν’ ανεμίζουνε

Και τους ιππείς να εφορμούν πάνω στις μηχανές τους

Τους καπνιστές να κάνουν τα τσιγάρα τους

Τους άντρες να ερωτεύονται γυναίκες

Τα θηλυκά να θέλγουνε με τη σαγήνη τους

Και να επιθυμούν διακαώς ν’ αρέσουν

Απαγορέψτε τους ανθρώπους να ελπίζουνε

Διατάξτε τους να μην καρδιοχτυπούν

Κι απαγορέψτε τους να αναπνέουν, γιατί ενοχλούν

Και μπείτε νικητές στις πόλεις των νεκρών

Να βασιλέψετε διηνεκώς και αιωνίως.

 Χρίστος Γούδης.