...........Η κρίση που βιώνει η χώρα μας τα τελευταία 5 χρόνια επέδρασε καταλυτικά σε όλα σχεδόν τα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική εξωτερική πολιτική.
Η δημοσιονομική λιτότητα που επιβλήθηκε στην δημόσια διοίκηση «έκοψε τα φτερά» της ελληνικής διπλωματίας, καταργώντας κονδύλια και υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών που ενίσχυαν άμεσα ή έμμεσα τα εθνικά μας συμφέροντα.
Ο αναγκαίος εξορθολογισμός των αμυντικών δαπανών συνέπεσε με την γεωστρατηγική αναβάθμιση της Τουρκίας δημιουργώντας συνθήκες επικίνδυνης στρατηγικής ασυμμετρίας μεταξύ των δύο χωρών. Η Ελλάδα βρέθηκε στο περιθώριο της ευρωπαϊκής οικογένειας ως ένα κράτος που αδυνατεί να εκσυγχρονιστεί και το οποίο βάζει σε κίνδυνο το ίδιο το εγχείρημα του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος.
Η δυσκολία σύναψης συμμαχιών εντός και εκτός Ευρώπης οδηγεί την Ελλάδα σε μία επικίνδυνη απομόνωση, ενώ παράλληλα η εγχώρια κρίση αποκόπτει την ελληνική εξωτερική πολιτική από τις διεθνείς εξελίξεις. Οι τάσεις αδράνειας και εσωστρέφειας της ελληνικής διοίκησης που χαρακτηρίζουν την λήψη αποφάσεων σε διεθνές επίπεδο οδηγούν στην καθυστέρηση ανάληψης πρωτοβουλιών σε ζωτικά θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος όπως η ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ, η επίλυση του μακεδονικού ζητήματος και η συμμετοχή της Ελλάδας ως μεσολαβητή στις εξελίξεις που επιφέρει η Αραβική Άνοιξη στην Μέση Ανατολή. Οι επιπτώσεις της ελληνικής κρίσης στα Βαλκάνια αποξενώνουν την Ελλάδα από τον ρόλο της ως ευρωπαϊκού πόλου για τα υπό ένταξη κράτη της περιοχής ενώ παράλληλα η ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα στην περιοχή δέχεται πλήγμα.
Σε επίπεδο αξιοπιστίας, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία τρομακτική αμαύρωση του διεθνούς της κύρους ως αποτέλεσμα της εικόνας που αφήνει να φαίνεται προς τα έξω και με την συνδρομή των διεθνών μέσων ενημέρωσης. Αντιμέτωπη με μία σχεδόν εχθρική παγκόσμια κοινή γνώμη, η ελληνική εξωτερική πολιτική καλείται να χρησιμοποιήσει την δημόσια διπλωματία, αξιοποιώντας ουσιαστικά τους ίδιους τους πολίτες της ως προς την βελτίωση του image της χώρας στο εξωτερικό.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης που αντιμετωπίζει η χώρα δεν της αφήνει περιθώρια εφησυχασμού, ο κίνδυνος να χαρακτηριστεί η Ελλάδα ως παγκοσμίως αναξιόπιστος «παίκτης» ενδέχεται να προκαλέσει κάθε είδους προβλήματα όπως η έλλειψη συμμαχιών και συνεργασιών σε τομείς ζωτικούς για το ελληνικό κράτος.
Το κρίσιμο διακύβευμα παραμένει ασφαλώς η ίδια η ευρωπαϊκή ταυτότητα της Ελλάδας, η οποία λόγω της κρίσης βρίσκεται υπό αμφισβήτηση. Η ελληνική εξωτερική πολιτική οφείλει να διαφυλάξει με κάθε δυνατό τρόπο την ευρωπαϊκή συμμετοχή της χώρας.
Με μια πρώτη ματιά και με βάση τις ανωτέρω διαπιστώσεις, το μέλλον για την Ελλάδα φαντάζει ζοφερό καθώς η χώρα δείχνει ανέτοιμη να διαχειριστεί μια κρίση που την υποβαθμίζει απότομα και δραστικά σε όλα τα επίπεδα. Με μια δεύτερη ανάγνωση, όμως, η κρίση αποτελεί και μία μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα να επαναξιολογήσει την στρατηγική της σε όλους τους τομείς που αφορούν το εθνικό της συμφέρον.
Με μια πρώτη ματιά και με βάση τις ανωτέρω διαπιστώσεις, το μέλλον για την Ελλάδα φαντάζει ζοφερό καθώς η χώρα δείχνει ανέτοιμη να διαχειριστεί μια κρίση που την υποβαθμίζει απότομα και δραστικά σε όλα τα επίπεδα. Με μια δεύτερη ανάγνωση, όμως, η κρίση αποτελεί και μία μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα να επαναξιολογήσει την στρατηγική της σε όλους τους τομείς που αφορούν το εθνικό της συμφέρον.
Σε καιρούς χαλεπούς σαν τους σημερινούς, η ελληνική εξωτερική πολιτική καλείται να αναλάβει πρωτοβουλίες, να γίνει πιο επιθετική ως προς την συμμετοχή της στα διεθνή δρώμενα και να αποδείξει στα υπόλοιπα κράτη ότι η Ελλάδα είναι ένας πολύτιμος διεθνής «παίκτης» που παρά την κρίση μπορεί να βρει διεξόδους και να αξιοποιήσει όλα τα στρατηγικά πλεονεκτήματα που διαθέτει.
Η έως τώρα απόσυρση της ελληνικής διπλωματίας από την παγκόσμια σκακιέρα με την δικαιολογία ότι όλες οι δυνάμεις της ελληνικής διοίκησης πρέπει να απορροφηθούν στην μάχη κατά της κρίσης στο εσωτερικό της χώρας είναι εντελώς λανθασμένη.
Εάν η Ελλάδα συνεχίσει αυτή την τακτική της αμυντικής απομόνωσης και προβάλλει προς τα έξω την εικόνα της χώρας-θύματος, τότε το μέλλον πράγματι θα είναι ζοφερό, διότι με μια τέτοια προσέγγιση της κρίσης, η Ελλάδα θα κινδυνεύει να χάσει όλα τα γεωπολιτικά της κεκτημένα των τελευταίων δεκαετιών.
Το worst case scenario θα είναι η ενδεχόμενη απώλεια της ευρωπαϊκής ταυτότητας της χώρας και η μετατροπή της σε βαλκανική «μαύρη τρύπα», της οποίας η επιρροή θα εξαφανιστεί από το χώρο των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής ενώ την ίδια στιγμή η ασφάλειά της θα βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο από τις αναθεωρητικές ορέξεις της Τουρκίας με την επιρροή τρίτων δυνάμεων όπως η Ρωσία και η Κίνα να αυξάνεται υπέρμετρα σε γεωοικονομικό επίπεδο.
Το άνωθεν τρομακτικό σενάριο δεν είναι τόσο εύκολο να πραγματοποιηθεί, δεν είναι όμως και αδύνατον. Η Ελλάδα έχει ακόμη πολλά «καλά χαρτιά» στα χέρια της, όπως είναι η γεωστρατηγική της θέση μεταξύ Ανατολής και Δύσης, οι ενεργειακές της προοπτικές ως χώρα διαμετακόμισης πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι άριστες σχέσεις που διατηρεί με όλες τις χώρες της Μέσης Ανατολής συμπεριλαμβανομένου πλέον και του Ισραήλ και φυσικά η διαχρονική σύνδεση της χώρας με την κλασική αρχαιότητα, ένα brand, που όσο και να έχει κακοποιηθεί λόγω της διεθνούς αρνητικής δημοσιότητας, εξακολουθεί να παράγει εκείνο το συμβολικό κεφάλαιο που διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό, εδώ και πολλά χρόνια, την συμμετοχή της Ελλάδας σε όλους τους Δυτικούς θεσμούς.
Εάν η ελληνική εξωτερική πολιτική περάσει από την «άμυνα» στην καλώς εννοούμενη «επίθεση», τότε η κρίση δεν θα είναι παρά ο μοχλός που οδήγησε την Ελλάδα σε μία νέα ωφέλιμη περίοδο
Νίκος Δασκαλάκης
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
ΟΛΗ Η ΕΡΕΥΝΑ -ΜΕΛΕΤΗ ΕΔΩ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΕΥΠΡΕΠΗ ΣΕΜΝΑ ΚΑΙ ΚΟΣΜΙΑ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟ ΠΑΝΤΩΝ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΑ