Αναμφισβήτητα, ο Κοσμοκράτωρ Αλέξανδρος, είναι η μεγαλύτερη προσωπικότης της ιστορίας. Για τον Αλέξανδρο έχουν γραφεί χιλιάδες βιβλία. Άλλοι, θέλουν τον Αλέξανδρο «σφαγέα λαών», όπως γνωρίζουμε από σχετικά πρόσφατη πολύκροτη υπόθεση, άλλοι υποστηρίζουν ότι υπήρξε ένας έκφυλος και βάρβαρος τύραννος και μερικοί επιχειρούν να τον εμφανίσουν ως τον πρόδρομο και θεμελιωτή ενός κοσμοπολιτισμού και διεθνισμού, ως τον ιδρυτή μιας τεράστιας κρατικής οντότητος χωρίς εθνικό και φυλετικό χαρακτήρα. Η γνώμη των τελευταίων στην εποχή μας κερδίζει συνεχώς έδαφος, αφού η άποψη αυτή ταιριάζει απόλυτα με τον χαρακτήρα της σημερινής κοινωνίας και τις ιδέες που επικρατούν.
Πίσω από την θέση αυτή, περί κοσμοπολιτισμού δηλαδή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κρύβεται μία συνολική θεώρηση της Ελληνικής Ιστορίας που δεν θέλει τους Έλληνες μία πραγματικότητα εθνική και φυλετική, αλλά τους θεωρεί απλά και μόνο ένα φαινόμενο πολιτιστικό, που την αρχή του θέτουν στην Αυτοκρατορία του Αλεξάνδρου και στα εν συνεχεία κράτη των επιγόνων του. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούν πλείστα «επιχειρήματα». Ισχυρίζονται, παραδείγματος χάριν, ότι ο Ισοκράτης με την γνωστή του ρήση από τον «Πανηγυρικόν» περί της «κοινής παιδείας» ομιλεί για έναν Ελληνισμό που σαν μοναδικό του συνεκτικό κρίκο έχει έναν κοινό πολιτισμό, μία κοινή γλώσσα και μία κοινή παιδεία. Φυσικά, αυτό σε καμία περίπτωση δεν συμβαίνει και μία απλή και μόνο ανάγνωση του «Πανηγυρικού» θα ήταν αρκετή για να εξάγει ο κάθε μελετητής μόνος τα συμπεράσματά του. Άλλο όμως, είναι το ζήτημα του παρόντος άρθρου. Είναι ο δήθεν κοσμοπολιτισμός του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Αφορμή για το κείμενο αυτό, μας έδωσαν οι εκδηλώσεις που γίνονται στην Θεσσαλονίκη στα πλαίσια του θεσμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Στις εκδηλώσεις αυτές λοιπόν, με χίλιους τρόπους και χρησιμοποιώντας μυθώδη ποσά, επιχειρείται συστηματικά να παρουσιαστεί η Θεσσαλονίκη, η Πρωτεύουσα του Ελληνικού Βορρά, σαν ένα «διεθνές» κέντρο, σταυροδρόμι πολλών πολιτισμών και φυλών. Από την προσπάθεια αυτή, δεν ήταν δυνατόν να τους διαφύγει και ο Έλλην Κοσμοκράτωρ. Έτσι, ακούσαμε ότι έγιναν διαλέξεις με αντικείμενο τον «Αλέξανδρο της Ώπης» και τον δήθεν αντιφυλετικό χαρακτήρα που περιέχεται στο γεγονός αυτό. Για όσους γνωρίζουν καλύτερα τα πράγματα όλη αυτή η φιλολογία περί του «Αλεξάνδρου της Ώπης» στηρίζεται σε ένα φαιδρό κείμενο, στο οποίο υπάρχει και ο περίφημος όρκος της Ώπης. Σε αυτόν λοιπόν τον όρκο, πάντα με βάση ένα αστείο κείμενο, για το οποίο θα μιλήσουμε στην συνέχεια, ο Αλέξανδρος έκανε μία διακήρυξη σύμφωνα με την οποία όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ασχέτως φυλής, χρώματος και θρησκείας.
Για τον Ισοκράτη, και τα της «κοινής παιδείας», καθώς και για τον μύθο του «Όρκου της Ώπης» έχουν όλη την ευχέρεια να ομιλούν οι μεγάλοι «σοφοί» μας αφού, αφ’ ενός μεν, γνωρίζουν ότι απευθύνονται σε ανθρώπους που στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αμόρφωτοι, αφ’ ετέρου δε, δεν υπάρχει κανείς για να τους αντικρούσει. Πριν απαντήσουμε όμως, με στοιχεία σαφή και συγκεκριμένα, σε όσα ισχυρίζονται αυτοί οι κύριοι, θα πρέπει για την ευκολία του αναγνώστη να πούμε ποιες είναι οι πηγές από τις οποίες μαθαίνουμε ό,τι σχετικό, περί του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δυστυχώς, σχεδόν, όλες οι αρχαίες βιβλιοθήκες κατεστράφησαν και έτσι στην εποχή μας έφτασε σώο μόνο ένα έργο σχετικό με τον Αλέξανδρο και ομιλώ για την «Αλεξάνδρου Ανάβαση» του Φλαβίου Αρριανού (95-175μ.Χ.), καθώς επίσης και κάποιες αξιόπιστες αναφορές από τον Πλούταρχο και τον Στράβωνα. Επίσης, υπάρχει και ο περίφημος Ψευδο-Καλλισθένης, ένα βιβλίο τουλάχιστον αστείο, που απετέλεσε το κύριο υλικό για όλα αυτά τα σοφίσματα περί του «Όρκου της Ώπης» κλπ. Ο Αρριανός, στο βαρυσήμαντο έργο του χρησιμοποίησε σαν πηγές του όσα είχαν γράψει, που φαίνεται ότι διασώζοντο εις την εποχή του, οι συμπολεμισταί του Αλεξάνδρου, Πτολεμαίος ο Λάγου και Αριστόβουλος ο Αριστοβούλου. Δυστυχώς, ακόμη και στην εποχή του Αρριανού δεν υπήρχαν οι «εφημερίδες» που ήσαν τα επίσημα έγγραφα του Μακεδόνος Στρατηλάτου. Ας δούμε λοιπόν, καταρχάς τι αναφέρει ο Αρριανός περί του «Αλεξάνδρου της Ώπης».
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΗΣ ΩΠΗΣ
Νικητής και κατακτητής ο Αλέξανδρος αποφασίζει να στείλει πίσω στην Πατρίδα όσους από τους στρατιώτες δεν μπορούσαν πλέον να πολεμήσουν λόγω ηλικίας ή σωματικής ανικανότητος. Εκεί λαμβάνει χώρα μία ανταρσία των στρατιωτών εναντίον της επιθυμίας του Βασιλέως των, μία ανταρσία που έγινε στην πόλη Ώπη, μία πόλη χτισμένη δίπλα στον Τίγρη ποταμό. Ας δούμε τι γράφει σχετικώς ο Αρριανός και συγκεκριμένα στο έβδομο βιβλίο στις παραγράφους 8, 9, 10 και 11. Για να μην κουράσουμε τον αναγνώστη, θα παραθέσουμε αυτολεξεί μόνο εκείνα τα σημεία που θεωρούμε ότι έχουν ιδιαίτερη σημασία:
«Μόλις ο Αλέξανδρος έφτασε στην Ώπη, συγκέντρωσε τους Μακεδόνες και τους ανακοίνωσε ότι απολύει από το στράτευμα και στέλνει πίσω στις πατρίδες τους τους στρατιώτες, που δεν μπορούσαν πια να πολεμήσουν εξαιτίας της ηλικίας τους ή της σωματικής τους ανικανότητας, σ’ αυτούς που θα παραμείνουν είπε ότι θα δώσει τέτοιες παροχές που θα τους ζηλεύουν αυτοί που βρίσκονται στην πατρίδα και οι υπόλοιποι Μακεδόνες θα ξεσηκωθούν και θα θελήσουν να περάσουν τους ίδιους κόπους και κινδύνους. Ο Αλέξανδρος έλεγε αυτά με σκοπό να χαροποιήσει τους Μακεδόνες. Αυτοί όμως θεώρησαν ότι τους περιφρονεί πια και ότι του είναι εντελώς άχρηστοι στις πολεμικές του επιχειρήσεις. Εύλογα λοιπόν στενοχωρήθηκαν για μία ακόμη φορά με τις πράξεις του Αλέξανδρου. Σ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας είχαν πολλές αφορμές να στενοχωρηθούν, πολλές φορές τους είχε λυπήσει η περσική εσθήτα, που φανέρωνε το ίδιο πράγμα, η ανατροφή των βαρβάρων Επιγόνων με τις μακεδονικές συνήθειες, το ανακάτεμα των ξένων ιππέων με τους εταίρους. Δεν σώπασαν λοιπόν, αλλά ζήτησαν να τους διώξει όλους από τον στρατό και να εκστρατεύσει με τον πατέρα του, υπαινίσσονταν τον Άμμωνα, για να τον κοροϊδέψουν».
Στην συνέχεια οι στρατιώτες μίλησαν με απρεπή τρόπο στον Αλέξανδρο και τότε αυτός διέταξε να συλληφθούν οι πρωταίτιοι της αναταραχής και να εκτελεστούν 13 από αυτούς. Ακολούθως, επήρε τον λόγο και εμίλησε στο στράτευμα. Τους θύμισε ποιοι ήσαν στο παρελθόν και πως με την βασιλεία του Φιλίππου και αυτού του ιδίου απέκτησαν τόσα αγαθά και έγιναν κυρίαρχοι αυτών που προηγουμένως ήσαν αφέντες τους. Συγκεκριμένα είπε: «αυτών δε εκείνων των βαρβάρων, υφ’ ων πρόσθεν ήγεσθε και εφέρεσθε αυτοί τε και τα υμέτερα, ηγεμόνας κατέστησεν εκ δούλων και υπηκόων« (δηλ. εκείνων των ίδιων βαρβάρων, που προηγουμένως έκαναν ό,τι ήθελαν εσάς και τα υπάρχοντά σας, σας έκανε αφέντες από δούλους και υπηκόους τους). Μιλώντας εν συνεχεία, για ό,τι αυτός ο ίδιος προσέφερε σε αυτούς είπε τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
«Μετά τη νίκη μου στην ιππομαχία του Γρανικού επί των σατραπών του Δαρείου, πρόσθεσα στο κράτος σας όλη την Ιωνία, όλη την Αιολίδα, τις δύο Φρυγίες και τη Λυδία. Κατέλαβα μετά από πολιορκία τη Μίλητο, όλες οι άλλες περιοχές προσχώρησαν στο κράτος μου με τη θέλησή τους και σας επέτρεψα να καρπώνεστε τα αγαθά τους. Αλλά και τα αγαθά, που χωρίς μάχη απόκτησα στην Αίγυπτο και στην Κυρήνη, βρίσκονται στα χέρια σας. Η κοίλη Συρία, η Παλαιστίνη και η Μεσοποταμία είναι δικές σας. Δικά σας είναι και η Βαβυλώνα, τα Βάκτρα και τα Σούσα, ο πλούτος της Λυδίας, οι θησαυροί των Περσών, τα αγαθά των Ινδιών και η μεγάλη θάλασσα. Εσείς είστε σατράπες, στρατηγοί και ταξίαρχοι. Αν έχω κερδίσει κάτι παραπάνω από σας μέσα από αυτές τις περιπέτειες τι άλλο είναι, έξω από αυτή την πορφύρα και αυτό το διάδημα; Τίποτε δεν έχω κρατήσει για μένα, κανένας δεν μπορεί να δείξει τους θησαυρούς μου, μπορεί όμως να δείξει τη δική σας περιουσία και ό,τι φυλάγεται για χάρη σας, γιατί δεν έχω ανάγκη να φυλάξω τίποτε για τον εαυτό μου. Μοιράζομαι την τροφή σας, κοιμάμαι όπως κι εσείς και νομίζω ότι δεν ζω τόσο καλά όσο μερικοί από σας, που ζουν με πολυτέλεια, και ξέρω να αγρυπνώ, για να μπορείτε εσείς να κοιμάστε ήσυχοι.
Ίσως όμως πιστεύετε ότι όλα αυτά τα κέρδισα με τους δικούς σας κόπους και ταλαιπωρίες και ότι εγώ απλά σας διοικούσα χωρίς κόπους και βάσανα. Ποιος λοιπόν πιστεύει ότι έχει κοπιάσει περισσότερο από μένα… απ’ ό,τι εγώ γι’ αυτόν; Ελάτε λοιπόν γυμνώστε το σώμα σας και δείξτε τα τραύματά σας, θα δείξω και εγώ τα δικά μου τραύματα όταν έρθει η σειρά μου. Δεν υπάρχει σημείο στο μπροστινό μέρος του σώματός μου, που να μην έχει πληγωθεί ούτε όπλο που να το χειρίζεται κανείς με το χέρι ή να το ρίχνει από μακριά, που να μην φέρω πάνω μου τα ίχνη του. Έχω χτυπηθεί από ξίφος, από τόξευμα, από πολιορκητική μηχανή, από πέτρες και ξύλα για σας, για τη δόξα σας και για τον πλούτο σας, έτσι σας οδηγώ νικητές μέσα από στεριά κι από θάλασσα, από ποτάμια, βουνά και πεδιάδες».
Αμέσως μετά, τους εξηγεί ότι ο μόνος λόγος για τον οποίον ήθελε να στείλει κάποιους πίσω στην Πατρίδα είναι για να τους τιμήσει για όσα προσέφεραν μέχρι τώρα και όχι να τους μειώσει και να τους περιφρονήσει. Τελειώνοντας δε τον λόγο του, τους λέει τα παρακάτω λόγια γεμάτος θλίψη και οργή: «Αυτόν λοιπόν, τον βασιλιά τον παρατάτε και φεύγετε αφήνοντας να τον φυλάνε οι νικημένοι βάρβαροι. Ωραία δόξα θα σας δώσει αυτή η αναφορά ανάμεσα στους ανθρώπους και θα σας κάνει να κερδίσετε τον σεβασμό των θεών! Φύγετε!».
Στην συνέχεια στην παράγραφο 11 ο Αρριανός αναφέρει:
» Όταν τελείωσε, πήδησε γρήγορα από το βήμα και μπήκε στο παλάτι του. Για δύο ημέρες δεν περιποιήθηκε το σώμα του ούτε είδε κανέναν από τους εταίρους του. Την τρίτη ημέρα, κάλεσε μέσα τους επιφανείς Πέρσες, τους μοίρασε τη διοίκηση των ταγμάτων και έδωσε το δικαίωμα να τον φιλούν μόνο αυτοί που ονόμασε συγγενείς του. Οι Μακεδόνες ξαφνιασμένοι μετά την ομιλία έμειναν μπροστά στο βήμα σιωπηλοί, κανένας εκτός από τους εταίρους και τους σωματοφύλακες δεν ακολούθησε τον βασιλιά, ενώ αποχωρούσε. Οι περισσότεροι έμειναν εκεί και δεν ήξεραν τι να πουν ή τι να κάνουν, δεν ήθελαν όμως και να φύγουν. Όταν όμως άκουσαν τι συνέβη με τους Μήδους και τους Πέρσες, ότι δηλαδή η διοίκηση ανατίθεται σ’ αυτούς, ότι η βαρβαρική στρατιά χωρίζεται σε λόχους και ότι παίρνει μακεδονικά ονόματα, δηλαδή περσικό άγημα, Πέρσες πεζέταιροι κι άλλοι ασθέτεροι, περσικό τάγμα αργυρασπίδων και ότι το εταιρικό ιππικό θα συμπεριλάμβανε και άλλο βασιλικό άγημα, δεν μπόρεσαν άλλο να συγκρατηθούν.
Έτρεξαν στο παλάτι, πέταξαν τα όπλα τους μπροστά στις πύλες ως δείγμα ικεσίας προς τον βασιλιά, στήθηκαν εκεί και φώναζαν παρακαλώντας να τους αφήσουν να μπουν μέσα. Υποσχέθηκαν να παραδώσουν τους υπαίτιους της αναταραχής και αυτούς που άρχισαν να φωνάζουν και είπαν ότι θα παραμείνουν έξω από τις πύλες μέρα και νύχτα μέχρι να τους λυπηθεί ο Αλέξανδρος.
Ο Αλέξανδρος έμαθε τι συνέβαινε, βγήκε έξω γρήγορα και, μόλις τους είδε ταπεινωμένους και τους άκουσε να φωνάζουν και να θρηνούν, έβαλε και ο ίδιος τα κλάματα. Προχώρησε μπροστά σα να ήθελε να πει κάτι και οι στρατιώτες έμειναν σε στάση ικεσίας. Κάποιος Καλλίνης, αξιοσέβαστο πρόσωπο λόγω ηλικίας και επειδή ήταν διοικητής του εταιρικού ιππικού, είπε τα παρακάτω: «Βασιλιά, ξέρεις τι είναι αυτό που λύπησε τους Μακεδόνες; Το ότι ήδη έχεις κάνει κάποιους Πέρσες συγγενείς σου και αυτοί οι βάρβαροι αποκαλούνται συγγενείς του Αλέξανδρου και έχουν το δικαίωμα να σε φιλούν. Κανένας Μακεδόνας δεν έχει γευτεί ακόμα αυτήν την τιμή».
Τότε ο Αλέξανδρος απάντησε: «Εσάς όλους σας θεωρώ συγγενείς μου και από δω και πέρα έτσι θα σας αποκαλώ». Μόλις τα είπε αυτά, ο Καλλίνης πήγε και τον φίλησε, ακολούθησαν και άλλοι που ήθελαν να τον φιλήσουν. Έτσι οι στρατιώτες πήραν τα όπλα τους και ξαναγύρισαν στο στρατόπεδο φωνάζοντας και τραγουδώντας τον παιάνα. Μετά από αυτά τα γεγονότα ο Αλέξανδρος θυσίασε στους θεούς κατά τις συνήθειές του και διοργάνωσε ένα δημόσιο συμπόσιο. Ο Αλέξανδρος κάθισε στη μέση, γύρω του κάθισαν όλοι οι Μακεδόνες, στη συνέχεια οι Πέρσες και μετά αντιπρόσωποι από τα άλλα έθνη που ξεχώριζαν για τα αξιώματα και την ανδρεία τους «.
Αυτός ήταν ο Αλέξανδρος της Ώπης τον οποίον θέλουν να εμφανίσουν ορισμένοι ως διεθνιστή και κοσμοπολίτη βασιζόμενοι στο φαιδρό κείμενο του Ψευδο-Καλλισθένους, στο οποίο περιέχεται και ο περίφημος όρκος. Αντίθετα, ο Αλέξανδρος της Ώπης του Αρριανού ομιλεί σαφέστατα για βαρβάρους στους οποίους έγιναν αφέντες οι Έλληνες, βαρβάρους τους οποίους αποκαλεί νικημένους. Συνταρακτική είναι η στιγμή από το τμήμα αυτό του κειμένου του Αρριανού, όπου ο Αλέξανδρος με περηφάνεια και γεμάτος θεϊκή πολεμική αρετή λέγει προς τους στρατιώτες του: «Ελάτε λοιπόν γυμνώστε το σώμα σας, και δείξτε τα τραύματα σας, θα δείξω κι εγώ τα δικά μου τραύματα. Δεν υπάρχει σημείο στο μπροστινό μέρος του σώματός μου που να μην έχει πληγωθεί».
Φυσικά, στο κείμενο του Αρριανού δεν υπάρχει καμία αναφορά για κανέναν όρκο που δήθεν έδωσαν μαζί Έλληνες και βάρβαροι. Αντίθετα, την κορυφαία στιγμή της συμφιλίωσης ο Αλέξανδρος έβαλε τα κλάματα μπροστά στους στρατιώτες του και τους είπε: «Εσάς όλους σας θεωρώ συγγενείς μου.» Και ακόμη όταν εκάθησε για το συμπόσιο, γύρω του κάθισαν όλοι οι Μακεδόνες και στην συνέχεια οι Βάρβαροι. Ποια «συμφιλίωση» και ποιον κοσμοπολιτισμό βλέπουν όλοι αυτοί οι ανιστόρητοι ή και το περισσότερο επικίνδυνο ηθελημένα ψευδόμενοι ιστορικοί της πεντάρας; Ας δούμε όμως παρακάτω από μία άλλη οπτική το ζήτημα της συμπεριφοράς του Αλεξάνδρου, δηλαδή τον λόγο για τον οποίο φορούσε Περσική εσθήτα, απαιτούσε να τον προσκυνούν και θεωρούσε εαυτόν ως θεόν. Ο ίδιος ο Αρριανός, δίνει την δική του γνώμη και ερμηνεία στην παράγραφο 29 του εβδόμου βιβλίου της «Αλεξάνδρου Αναβάσεως»:
«Ο Αλέξανδρος ακόμα και όταν έλεγε ότι είναι γιος θεού, δεν μου φαίνεται τεράστιο το σφάλμα του, μπορεί να ήταν και πονηριά, για να γίνεται πιο σεβαστός από τους υπηκόους του. Εξάλλου, δεν νομίζω ότι ήταν κατώτερος βασιλιάς από τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ και τον Αιακό, που οι άνθρωποι δεν τους θεώρησαν αλαζόνες, όταν ισχυρίστηκαν ότι είναι γιοι του Δία, ούτε από τον Θησέα, που έλεγε ότι είναι γιος του Ποσειδώνα, ούτε από τον Ίωνα που έλεγε ότι είναι γιος του Απόλλωνα. Ακόμη και η Περσική στολή νομίζω ότι ήταν τέχνασμα.»
Αλλά και ο Πλούταρχος εις τους » Βίους Παραλλήλους» και εις το βιβλίον «Αλέξανδρος» γράφει χαρακτηριστικά: «Εις την Περσίαν, πρώτον εφόρεσε βαρβαρικά ενδύματα, ίσως δια να καταστήση το έργον του εκπολιτισμού των Περσών ευκολώτερον, διότι τίποτε δεν κατακτά τους ανθρώπους περισσότερον από την συμμόρφωσιν προς τας συνηθείας των. Εν τούτοις, δεν ηκολούθησε τον Μηδικόν συρμόν… αλλά την μέσην οδόν μεταξύ του Περσικού και του Μακεδονικού συρμού και διαμόρφωσε το ένδυμά του κατά τοιούτον τρόπον, ώστε να μην είναι τόσον επιδεικτικόν, όσον το μεν και εν τούτοις να είναι επιβλητικώτερον και μεγαλοπρεπέστερον του άλλου».
Ο Γουίλ Ντυράντ εις το περίφημο έργο του «Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού» αναφερόμενος εις την επιλογή αυτή του Αλεξάνδρου να χρησιμοποιήσει Πέρσες ευγενείς σε καίριες θέσεις, δίδει την ερμηνεία ότι αυτό το έκανε για να δώσει μονιμότητα εις τας κατακτήσεις του και όχι βεβαίως διότι επίστευε σε κάποιο διεθνιστικό όραμα. Σχετικώς με το ζήτημα της θεοποιήσεώς του μάλιστα ο ίδιος συγγραφεύς χαρακτηριστικά γράφει χρησιμοποιώντας σαν πηγή του όσα αναφέρει ο Πλούταρχος εις τα «Ηθικά»:
«Δεν ήτο σπουδαίον πράγμα δι’ έναν άνθρωπον να είναι θεός υπό την ελληνικήν έννοια του όρου. Το χάσμα μεταξύ ανθρώπου και θεού δεν ήτο τόσον ευρύ, όσον έγινε με την σύγχρονον θεολογίαν. Πολλοί Έλληνες είχαν γίνει θεοί, όπως η Ιπποδάμεια, ο Οιδίπους, ο Αχιλλεύς. Η Ιφιγένεια και η Ελένη. Οι Αιγύπτιοι πάντοτε εθεώρουν τους Φαραώ ως θεούς. Εάν ο Αλέξανδρος παρέλειπε να συμμορφωθή προς την συνήθειαν, οι Αιγύπτιοι θα το εθεώρουν ως τολμηράν παράβασιν. Οι ιερείς της Σίβας, των Διδύμων και της Βαβυλώνος, που επιστεύετο ότι είχαν ιδιαιτέρας πηγάς πληροφοριών εν προκειμένω τον διεβεβαίωσαν περί της θείας καταγωγής του. Είναι εντελώς απίθανον ο ίδιος ο Αλέξανδρος να επίστευεν ότι ήτο θεός υπό άλλην έννοιαν πλην της μεταφορικής
.
Είναι αληθές, ότι μετά την αυτοθεοποίησίν του έγινε περισσότερον ευερέθιστος και υπεροπτικός. Εκάθητο επί χρυσού θρόνου, έφερεν ιερά ενδύματα και ενίοτε εκόσμει την κεφαλήν του με τα κέρατα του Άμμωνος. Αλλ’ όταν δεν έπαιζε τον ρόλον της θεότητος δια πολιτικούς λόγους, εμειδία δια τας τιμάς του. Όταν κάποτε ετραυματίσθη από βέλος είπεν εις τους φίλους:
-Αυτό που βλέπετε είναι αίμα και όχι ιχώρ που ρέει από τας πληγάς των αθανάτων.
Ότι δεν είχε λάβει σοβαρώς υπ’ όψιν του τον μύθον της μητρός του περί του κεραυνού, προκύπτει από την οργήν του δια τους υπαινιγμούς του Αττάλου περί της γεννήσεώς του και από την παρατήρησίν του περί της ανάγκης του ύπνου που διακρίνει τον άνθρωπον από τους θεούς. Ακόμη και η Ολυμπιάς εγέλασεν, όταν έμαθε ότι ο Αλέξανδρος κατέστησε τον μύθον της επίσημον, και είπεν:
-Πότε θα παύση ο Αλέξανδρος να με συκοφαντή εις την Ήραν;
Μολονότι ο Αλέξανδρος ήτο θεός, εξηκολούθει να προσφέρη θυσίας προς τους θεούς – πράγμα ανήκουστο δια μίαν θεότητα. Ο Πλούταρχος και ο Αρριανός, οι οποίοι ήσαν ικανοί να κρίνουν το ζήτημα ως Έλληνες, επίστευαν ότι ο Αλέξανδρος είχε θεοποιήσει τον εαυτόν του, δια να ημπορεί να κυβερνά ευκολώτερον ένα δεισιδαίμονα και αλλογενή πληθυσμόν».
Αυτός ήτο ο Έλλην Αλέξανδρος της Ώπης, όπως προκύπτει από τις πράγματι σοβαρές αρχαίες πηγές, και όχι από ένα κείμενο χωρίς καμμία ιστορική αξία και εγκυρότητα. Είναι γεγονός ότι ο Αλέξανδρος προσεταιρίσθη την αριστοκρατία των Περσών, αυτό όμως έγινε αφ’ ενός μεν για λόγους καθαρά πολιτικούς, αφ’ ετέρου διότι γνώριζε να εκτιμά έναν εχθρό αξιόλογο. Επί πλέον, προσεταιρίσθη μόνον τους Πέρσες, λαόν αρείας καταγωγής και όχι τους Φοίνικες ή τους Αιγυπτίους παραδείγματος χάριν. Αυτό ίσως έχει κάποια σημασία για όποιον θέλει να δει βαθύτερα τα πράγματα και τις καταστάσεις. Ο Αλέξανδρος εις την Ώπην, σύμφωνα με το κείμενο του Αρριανού, ομιλεί ξεκάθαρα για νικημένους βαρβάρους και Έλληνες κυριάρχους. Σε καμμία δε περίπτωση, δεν είχε χαρακτήρα αυτό το γεγονός διεθνιστικό όπως θέλουν να πιστεύουν κάποιοι
Ο ΕΛΛΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Πόσο βαθύτατα Έλλην υπήρξε ο Αλέξανδρος, προκύπτει από τον Μύθο, που προσέδωσε στην εκστρατεία του, από την στιγμή ακόμη της αποβιβάσεώς του στο έδαφος της Ασίας. Φθάνοντας στην Ελαιούντα θυσίασε πάνω στον τάφο του Πρωτεσιλάου, για να τιμήσει εκείνον που πρώτος πάτησε το πόδι του στην Ασία από τους Αχαιούς στην Τρωική εκστρατεία. Στην συνέχεια, όταν έφτασε στην Τροία, θυσίασε στην Αθηνά στην οποία και αφιέρωσε την πανοπλία του. Ακόμη, πήρε από τον ναό της Αθηνάς τα ιερά όπλα που ήσαν εκεί αφιερωμένα από τον καιρό του Τρωικού πολέμου. Αυτά τα ιερά όπλα λέγεται ότι οι υπασπισταί του τα μετέφεραν μπροστά από την πολεμική παράταξη σε κάθε μάχη. Η Ιλιάδα είχε μία ιδιαίτερη σημασία για τον Έλληνα Στρατηλάτη. Σύμφωνα με την παράδοση η μητέρα του Ολυμπίας κατήγετο από την γενιά του Νεοπτολέμου, του υιού του Αχιλλέως. Πατώντας στην Ασία, ο Αλέξανδρος, είχε πλήρη συνείδηση ότι συνεχίζει το έργο του μεγάλου προγόνου του για την κατάκτηση της Ασίας. Σε όλες τις εκστρατείες του, είχε μαζί του ένα αντίτυπο της Ιλιάδος με σημειώσεις του Αριστοτέλους. Συχνά, κοιμόταν έχοντας στο προσκέφαλό του αυτό το αντίτυπο. Ο περίφημος συγγραφέας Jouguet στο έργο του «L’impérialisme macédonien» αναφέρει: «Όλα αυτά δεν ήταν μία θεατρική επίδειξη, αλλά απόρροια ειλικρινούς ελληνικού ενθουσιασμού, υπερηφάνειας γιατί ανήκε στο θεϊκό γένος των ηρώων και ότι επλησίαζαν οι χρόνοι, που ήταν άξιοι ενός νέου Ομήρου. Είναι επίσης φανερό ότι όλες αυτές οι πράξεις είχαν σκοπό να πείσουν τον κόσμο ότι ο νέος Αχιλλέας έπαιρνε τα όπλα για τον πατροπαράδοτο αγώνα των Ελλήνων». Διαβαίνοντας ακόμη τον Ελλήσποντο, ο Αλέξανδρος εθυσίασε ταύρο στον Ποσειδώνα και τις Νηρηίδες και έκανε σπονδές από χρυσή φιάλη στην θάλασσα, ενώ στην Τροία στεφάνωσε την στήλη του Αχιλλέως και ανήγειρε βωμό στον Αποβατήριο Δία.
Παρ’ όλους τους ευσεβείς πόθους ορισμένων, ο Αλέξανδρος μέχρι του τέλους της ζωής του ουδέποτε λησμόνησε ότι ήταν Έλληνας και βασιλεύς της Μακεδονίας. Ακόμη και όταν τον κατηγόρουν ότι αρνήθηκε την Μακεδονική καταγωγή του, εκείνος μαζί με την Περσική εσθήτα, που φορούσε για λόγους πολιτικούς, έφερε με υπερηφάνεια τα σύμβολα της Μακεδονικής Βασιλείας. Δηλαδή, τον προφυρούν μανδύα, την «καυσίαν», το Μακεδονικό δηλαδή στέμμα, που ήταν επίσης πορφυρούν και τα Μακεδονικά Βασιλικά υποδήματα. Βέβαια, ο χαρακτήρας του Αλέξανδρου ήταν σε όλες τις περιπτώσεις φιλοπόλεμος. Το πνεύμα του δεν εγνώρισε ούτε μία ώρα γαλήνης. Ζούσε σε μία παραζάλη και σκοπό μοναδικό είχε την δόξα! Αυτοί, που με τόση ευκολία τον κατηγορούν, δεν δίστασαν να φτάσουν στο αισχρό σημείο να τον κατηγορήσουν ακόμη και ως έκφυλο. Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, τόσο στα «Ηθικά» όσο και εις τους «Βίους Παραλλήλους» ήταν λιτός και ενάρετος. Προτιμούσε δε, την συντροφιά των στρατηγών του από των γυναικών. Μία νύχτα μάλιστα του έφεραν οι υπασπισταί του στην σκηνή του μία ωραία γυναίκα. Τότε ο Αλέξανδρος την ερώτησε: «Διατί αυτή την ώρα;» «Έπρεπε να περιμένω να κοιμηθεί ο άνδρας μου» απήντησε εκείνη.
Ο Αλέξανδρος τότε την έδιωξε και επέπληξε τους αξιωματικούς του λέγοντας ότι εξαιτίας τους παραλίγο να διαπράξει μοιχεία. Αγαπούσε τον Ηφαιστίωνα με πάθος, αλλά η αγάπη αυτή δεν είχε τίποτε το πονηρό και βρώμικο, όπως ισχυρίζονται κάποιοι. Αντίθετα, όταν ο Θεόδωρος ο Ταραντίνος του εδώρησε δύο πολύ όμορφους εφήβους, τον απέπεμψε με σκληρό τρόπο και ρώτησε τους φίλους του ποια ψυχική ποταπότητα έχει δείξει για να του γίνει μία τέτοια πρόταση; Αυτό σαν μία απάντηση σε κάποιους κιναίδους που θέλουν να καλύψουν την αισχρότητα τους με δήθεν ιστορικές αναφορές περί σχέσεων των Μεγάλων Ανδρών του Ελληνισμού με τον κιναιδισμό.
Βαθύτατα Έλλην, λοιπόν ο Αλέξανδρος, έως το τέλος της σύντομης μα τόσο δοξασμένης ζωής του. Ακόμη και στις τελευταίες του ημέρες όταν ψυχορραγούσε εθυσίαζε εις τους θεούς και όχι βεβαίως στον… Άμμωνα, αλλά στον Δία, την Αθηνά και τον Απόλλωνα. Εκεί όμως όπου περισσότερο από οπουδήποτε αλλού φαίνεται ο βαθύτατα ελληνικός χαρακτήρας του Αλεξάνδρου είναι στην επιστολή που απέστειλε απαντώντας στην πρόταση για ειρήνη του Δαρείου. Στην επιστολή αυτή φαίνεται σαφέστατα ο χαρακτήρας της Αλεξανδρινής εκστρατείας, ένας χαρακτήρας ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ. Συγκεκριμένα λέγει στον Δαρείο: «Οι πρόγονοί σας ήρθαν στην Μακεδονία και στην υπόλοιπη Ελλάδα και μας προκάλεσαν μεγάλες συμφορές, χωρίς να έχουν πάθει από μας κανένα κακό. Τώρα που εγώ έγινα βασιλιάς των Ελλήνων, πέρασα στην Ασία, για να εκδικηθώ τις δικές σας αδικίες». Σαν εκδικητής λοιπόν, του Μαραθώνος, της Σαλαμίνος, των Θερμοπυλών, των Πλαταιών και της Ιωνίας επήγε ο Μακεδόνας κατακτητής στην Ασία και όχι σαν διεθνιστής και κοσμοπολίτης, όπως θέλουν να πιστεύουν κάποιοι αρρωστημένοι εγκέφαλοι.
Ο ΨΕΥΔΟ-ΚΑΛΛΙΣΘΕΝΗΣ
Όπως ανέφερα και στην αρχή του κειμένου, η πηγή από την οποία εξάγουν το συμπέρασμα ορισμένοι, βασιζόμενοι κυρίως τον περίφημο «Όρκο της Ώπης», ότι ο Αλέξανδρος ήταν ένας πεφωτισμένος «διεθνιστής», είναι ο Ψευδο-Καλλισθένης. Σύμφωνα με τους μεγάλους και εγκρίτους ιστορικούς, το κείμενο αυτό το οποίο φέρεται να έγραψε ο ανιψιός του Αριστοτέλους, Καλλισθένης (πράγμα απίθανο, εξ ου και το Ψευδο-Καλλισθένης), εγράφη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 300μ.Χ. Ήταν έργο προφανώς κάποιου ελληνοαιγυπτίου ή εβραίου ελληνιστού της Αλεξάνδρειας. Το έργο αυτό απετέλεσε το υλικό στο οποίο βασίστηκαν πλήθος μυστικών ιστοριών για τον Μεγάλο Μακεδόνα σε όλες τις γλώσσες και τους λαούς του γνωστού κόσμου. Μέχρι και στο Κοράνιο γίνεται σχετική αναφορά, ενώ δεν λείπει και μία τουρκική εκδοχή, όπου ο Αλέξανδρος ονομάζεται Ντιουλ Καρνέιν, δηλαδή ο κύριος των δύο κεράτων.
Σύμφωνα με την Περσική εκδοχή του Φιρντούσι και άλλων ο Αλέξανδρος ήταν γιος του Δαρείου και μιας κόρης του Φιλίππου! Η παλαιοτέρα σωζόμενη εκδοχή του Ψευδο-Καλλισθένους είναι αυτή του 11ου μ.Χ. αιώνα στην Αρμενική. Ας δούμε τώρα κάποια από τα πράγματα που αναφέρονται στον Ψευδο-Καλλισθένη για να κρίνουμε την σοβαρότητα και εγκυρότητα του κειμένου. Πριν όμως αναφερθούμε σ’ αυτό, έχει μεγάλη σημασία να πούμε ότι το κείμενο αυτό εγράφη στην εβραιοκρατούμενη Αίγυπτο των Πτολεμαίων, που ήταν ο θανάσιμος εχθρός της Ελληνικής Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Σύμφωνα λοιπόν, με την διήγηση του Αιγυπτίου(;) συγγραφέως ο Αλέξανδρος ήταν γιος του τελευταίου των Αιγυπτίων βασιλέων του Νεκτανεβώ. Σύμφωνα με τον μύθο αυτό, ο Νεκτανεβώ έσωζε πάντοτε την χώρα του από τους εχθρούς όχι με τα όπλα, αλλά με την μαγεία. Έφτιαχνε κέρινα ομοιώματα των πλοίων των εχθρών του και ομοιώματα στρατιωτών, τα οποία στην συνέχεια κατεπόντιζε και με τον τρόπο αυτό κατεποντίζετο και ο εχθρός.
Στην τελευταία του όμως προσπάθεια να αναχαιτίσει τους εχθρούς της Αιγύπτου απέτυχε και για τον λόγο αυτόν μετεμφιέσθη και έφυγε στην Μακεδονία. Εκεί, χρησιμοποιώντας τεχνάσματα μαγικά, εκοιμήθη με την Ολυμπιάδα και έτσι εγεννήθη ο Αλέξανδρος. Αυτά είναι μόνο ένα μικρό μέρος από τα παραμύθια που λέγει ο Ψευδο-Καλλισθένης. Σύμφωνα με αυτόν, ο Αλέξανδρος, δεν εσταμάτησε τις εκστρατείες του εκεί όπου όλοι γνωρίζουμε, αλλά κατέκτησε και την Ιταλία καθώς και ολόκληρη την Δύση. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Εκείθεν δε τοις του νότου πέρασιν επιβαίνει, και υπέταξεν έθνη πολλά και ποικίλα. Και διήλθεν την οικουμένη και εισήλθε την αοίκητον γην, και διώδευσε μέχρι του Ωκεανού Ποταμού. Και εύρεν εν τοις τόποις εκείνοις δικεφάλους». Δεν βρήκε όμως μόνο ανθρώπους δικεφάλους ο Αλέξανδρος του Ψευδο-Καλλισθένη, βρήκε και ανθρώπους ακεφάλους, κυνοκεφάλους, καθώς και γυναίκες που είχαν φτερά και πετούσαν στον ουρανό! Πρόκειται δηλαδή περί ενός κειμένου στην κυριολεξία φαιδρού. Από αυτό το κείμενο κάποιοι σπουδαιοφανείς βγάζουν το συμπέρασμα ότι ο Αλέξανδρος ήταν η εκδοχή του Καρόλου Μαρξ στην αρχαιότητα και ήθελε δήθεν να καταργήσει κάθε φυλετική και εθνική ταυτότητα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΕΒΡΑΙΟΙ
Μέσα στα πλαίσια των διηγήσεων του Ψευδο-Καλλισθένους περιλαμβάνεται και η περίφημη συνάντηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου με τους Εβραίους. Σύμφωνα λοιπόν με αυτές, ο Αλέξανδρος προσκύνησε τον αρχιραββίνο της Ιερουσαλήμ και προσέφερε θυσία στον Ιεχωβά. Μάλιστα, βλέποντας ο Αλέξανδρος το θεϊκό σχήμα των ενδυμάτων των Ραββίνων, απόρησε και τους ρώτησε ποιον θεόν πιστεύουν. Οι Εβραίοι τότε του απήντησαν ότι πιστεύουν στον θεό που έπλασε τον ουρανό και την γη. Για την συνάντηση αυτή μεταξύ Εβραίων και Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεν αναφέρει φυσικά ούτε μια λέξη ο Αρριανός ούτε βεβαίως ο Πλούταρχος και κανένας αρχαίος συγγραφέας εκτός από τον… Εβραίο Ιώσηπο. Για την συνάντηση Αλεξάνδρου και Εβραίων γράφει χαρακτηριστικά στην μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια ο πολύς (πολύς και γι’ αυτό λησμονημένος) καθηγητής εθνολόγος του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Στίλπων Κυριακίδης: «Το διήγημα τούτο, ευρίσκεται παρά Ψευδο-Καλλισθένη, ότι αποτελεί δε πλάσμα Ιουδαϊκόν ουδεμία υπάρχει αμφιβολία. Η επίσκεψη άλλως του Αλέξανδρου εις Ιεροσόλυμα ως ανήκουσα εις την Ιουδαϊκήν Παράδοσιν δεν είναι άγνωστος και εις τον Ιώσηπο». Ψέμα λοιπόν και τερατολογία όλα τα περί προσκυνήσεως του Αλεξάνδρου εις τον αρχιραββίνο.
Αλλά για τις σχέσεις Ελληνισμού και Εβραϊσμού ας δούμε τι γράφει ο Γουίλ Ντυράν στην Παγκόσμια Ιστορία του Πολιτισμού: «Ο αγών μεταξύ του Ελληνικού και Εβραϊκού τρόπου ζωής ήτο μια από τας διαρκεστέρας συγκρούσεις του ανθρωπίνου αισθήματος και της σκέψεως». Όλοι άλλωστε γνωρίζουμε τις αιματηρές συγκρούσεις Ελλήνων και Εβραίων μέσα στην Ελληνική Αυτοκρατορία των Σελευκιδών. Ίσως μάλιστα να μην γνωρίζετε ότι ο σκληρός πυρήνας του διεθνούς σιωνισμού ακόμη και σήμερα, οι περίφημοι «Χασιντίμ», άρχισαν την δράση τους το 300π.Χ. σαν κίνημα φανατικών εβραίων που εστηρίζοντο στην προστασία της Ρώμης και επολέμουν τον Αντίοχο τον Επιφανή. Αυτά τα λίγα λοιπόν για ένα ακόμη από τα μεγάλα ψέματα που συστηματικά καλλιεργούνται στην εποχή μας από τους ψευτοϊστορικούς περί των αγαθών σχέσεων του Αλεξάνδρου με τους Εβραίους.
Ο ΕΛΛΗΝ ΚΟΣΜΟΚΡΑΤΩΡ
Μέγας λοιπόν, από πάσης απόψεως, υπήρξε ο Έλληνας Στρατηλάτης Αλέξανδρος. Κατακτητής και εκπολιτιστής ταυτόχρονα με το σπαθί των Ελλήνων και την σάρισα της Μακεδονικής Φάλαγγος μετέφερε την φλόγα του Ελληνικού Πολιτισμού σε ολόκληρη την οικουμένη. Ήταν ο εκλεκτός των εκλεκτών, ο ευνοούμενος των θεών, ο άνθρωπος που με παράτολμο θάρρος εφορμούσε πρώτος σε όλες τις μάχες και όμως δεν εγνώρισε σ’ αυτές ούτε την ήττα, ούτε τον θάνατο. Εκτός όμως από Μέγιστος Στρατηγός ήταν ο Αλέξανδρος και γενναίος Στρατιώτης. Μιλώντας προς τους στρατιώτες του τους είπε, θέλοντας να δείξει τον ηρωισμό και το πνεύμα θυσίας που τον διακατείχε, γυμνώστε το σώμα σας και θα γυμνώσω κι εγώ το δικό μου. Έχω πάνω μου κάθε είδους πληγή από κάθε όπλο. Μάλιστα, όχι οποιοδήποτε μέρος του σώματος αλλά το μπροστινό («ως έμοιγε ουκ έστιν ότι του σώματος των γε δη έμπροσθεν μερών άτρωτον υπολέλειπται»), θέλοντας να δείξει ότι ποτέ αυτός δεν υπεχώρησε εις την μάχη, αλλά πάντοτε πρώτος ως νέος Αχιλλέας έδινε το αιώνιο παράδειγμα της πολεμικής αρετής.
Ήταν ο Αλέξανδρος ο πρώτος και ίσως ο μοναδικός που πέθανε ανίκητος έχοντας κατακτήσει όλον τον γνωστό κόσμο της εποχής του στο όνομα του Ελληνισμού και των θεών του Ολύμπου.
«Ενός υπήκου αλόγου τα επί γης και μιας πολιτείας ένα δήμον ανθρώπους άπαντας αποφήνε» γράφει ο Πλούταρχος εις τα περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής, ενώ και ο Στράβων λέγει σχετικώς: «Μέγιστοι δε των Στρατηλατών, όσοι δύνανται γης και θαλάττης άρχειν, έθνη και πόλεις συναγαγώντες εις μίαν εξουσίαν και διοίκησιν πολιτικήν». Ο δε Αρριανός εις την παράγραφο 30 του τελευταίου βιβλίου της «Αλεξάνδρου Αναβάσεως» λέγει: «Ως έγωγε δοκώ ότι ούτε τι έθνος ανθρώπων ούτε τις πόλις εν τω τότε ην ούτε τις εις άνθρωπος εις ον ου πεφοιτήκει του Αλεξάνδρου όνομα» (Νομίζω ότι δεν υπάρχει έθνος, δεν υπάρχει πόλη, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έφτασε τότε το όνομα του Αλεξάνδρου). Ως τα πέρατα της οικουμένης μύθοι και θρύλοι μιλούν έως σήμερα για τον Αλέξανδρο, τον Έλληνα Κοσμοκράτορα, τον μοναδικό Κοσμοκράτορα που ήλθε ποτέ στην γη, τον πράγματι ισόθεο Μακεδόνα Στρατηλάτη που ήταν, είναι και θα είναι η προσωποποίηση της αιώνιας εφηβείας του Μεγάλου Γένους των Ελλήνων.
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ Ν.Γ. ΜΙΧΑΛΟΛΙΑΚΟΥ
