Αριστερα καί ἡ Βόρεια Ἤπειρος

Μέχρι τήν ἔναρξη τοῦ Β΄ Π.Π., τό ΚΚΕ εἶναι ἀδιάφορο ὡς πρός τήν Β. Ἤπειρο, ἐφόσον ἡ «μάνα τῶν λαῶν» (ΕΣΣΔ) δέν εἶχε συμφέροντα ἐκεῖ. Ἀλλά, κατά τήν διάρκεια τοῦ πολέμου, ἀλλάζουν τά πράγματα. Τό 1942, ἀκραιφνεῖς Ἕλληνες δημιουργοῦν τό Μέτωπο Ἀπελευθερώσεως Βορείου Ἠπείρου (Μ.Α.Β.Η.), μέ σκοπούς προφανεῖς. 

Τό Μέτωπο βρέθηκε ἀπό τήν ἀρχή ἐν μέσω δύο πυρῶν: τῶν κομμουνιστῶν ἀνταρτῶν τοῦ Χότζα καί τῶν Τουρκαλβανῶν Τσάμηδων. Οἱ τελευταῖοι, εἶχαν συμμετάσχει στόν Ἑλληνοϊταλικό πόλεμο μέ δύο τάγματα πεζικοῦ, πού εἶχαν ἐνσωματωθεῖ στόν ἰταλικό στρατό καί κατά τήν διάρκεια τῆς ἰταλικῆς κατοχῆς σχημάτισαν συμμορίες καί δροῦσαν ὡς βοηθοί τῶν κατακτητῶν, κυρίως στήν περιοχή τῆς Θεσπρωτίας, ὅπου ἦταν ἡ «βάση» τους. 

Οἱ Ἰταλοί εἶχαν ὑποσχεθεῖ ὅτι μετά τόν πόλεμο θά παραχωροῦσαν τήν Ἤπειρο στούς Τουρκαλβανούς, γιά τήν δημιουργία τῆς «Μεγάλης Ἀλβανίας», δορυφόρου τῆς «Μεγάλης Ἰταλίας». 

Οἱ Τσάμηδες ἀποδείχθησαν ἀντάξιοι τῆς ἐμπιστοσύνης τῶν Ἰταλῶν. Ἰδού τά ἐγκλήματά τους μέ ἀριθμούς: 630 δολοφονίες, 460 ἀπαγωγές, 210 βιασμοί, 2.330 πυρπολήσεις κατοικιῶν (ἀφοῦ πρῶτα τά λεηλατοῦσαν…) καί χιλιάδες ἁρπαγές ζώων. Ὅπως ἦταν φυσικό κι ἑπόμενο, μετά τήν φυγή τῶν Ἰταλῶν προστατῶν τους, ἔφυγαν (ἤ ἐκδιώχθηκαν) καί οἱ Τσάμηδες, πού ἐγκαταστάθηκαν στήν Ἀλβανία, γιά νά ἀποφύγουν τίς συνέπειες τῶν κακουργημάτων τους εἰς βάρος τῶν Ἑλλήνων. 

Ἀργότερα, τό 1947, μέ ἀπόφασή τῆς τότε κυβερνήσεως στερήθηκαν τήν ἑλληνική ἰθαγένεια καί δημεύθηκαν οἱ περιουσίες τους, οἱ ὁποῖες ἀποδόθηκαν στά θύματά τους. Σήμερα ἔχουν συστήσει σύλλογο καί μέ τίς εὐλογίες τῆς ἀλβανικῆς κυβερνήσεως, ζητοῦν τήν ἀποκατάστασή τους καί τήν ἀπόδοση τῶν περιουσιῶν τους! Αὐτήν τήν στιγμή, ἀποτελοῦν τήν αἰχμή τοῦ ἀλβανικοῦ ἀνθελληνικοῦ δόρατος…

Οἱ ἄνδρες τοῦ ΜΑΒΗ εἶχαν ἀποκτήσει ἐπικοινωνία μέ τόν ΕΔΕΣ τοῦ Ν. Ζέρβα καί σέ πολλές περιπτώσεις δροῦσαν ἀπό κοινοῦ. Μετά τίς ὕπουλες ἐπιθέσεις τοῦ ΕΛΑΣ κατά τῶν δυνάμεων τοῦ Ζέρβα (1943) καί τήν ἀποδιοργάνωση πού ἀκολούθησε, οἱ μαχόμενοι Βορειοηπειρῶτες ἀδελφοί μας ἔμειναν ἐκτεθειμένοι στήν δολοφονική μανία τῶν Τσάμηδων, ἀλλά καί τῶν κομμουνιστῶν τοῦ Χότζα. Ὅμως, τήν χαριστική βολή, τούς τήν ἔδωσε τό ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ἐκπρόσωποι τοῦ ὁποίου ὑπέγραψαν συμφωνίες συνεργασίας μέ τούς σφαγεῖς τοῦ ἑλληνισμοῦ καί καλοῦσαν τούς Βορειοηπειρῶτες μέ τήν παρακάτω ἀνακοίνωση, νά συνεργασθοῦν μέ τούς σφαγεῖς τους!

Βορειοηπειρώτες στον Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό της Αλβανίας- 

Τσάμηδες στον ΕΛΑΣ.

«Πρός τόν λαόν τῆς Ἑλληνικῆς μειονότητος 

ἐν Ἀλβανία

Στή σύσκεψη τῆς 8ης Αὐγούστου, ἀπεφασίσθη ὅπως ἡ μειονότης μετάσχη τοῦ ἀντιφασιστικοῦ ἀγῶνος περισσότερον ἐνεργῶς. Κατέστη δέ φανερόν πώς γιά νά ἐπιτευχθεῖ τοῦτο, πρέπει νά ἱδρυθοῦν ὁμάδες τῆς μειονότητος κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση Ἀρχηγείου ἀποτελούμενον ἀπό Ἀλβανόν ἀντιπρόσωπον, ἀντιπρόσωπον τῆς μειονότητος καί ἀντιπρόσωπον τῆς ἑλληνικῆς ὀργανώσεως (ΕΑΜ), τῆς συνεργαζομένης μέ τό Ἐθνικό Ἀπελευθερωτικό Μέτωπο Ἀλβανίας. Ὁ ἴδιος τρόπος καθοδηγήσεως ἀπεφασίσθη καί διά τήν πολιτικήν ὀργάνωσιν. 

Τήν 10η Αὐγούστου δέ, εἰς κοινήν σύσκεψιν ἀντιπροσώπων τῶν συνεργαζομένων ἑλληνο-ἀλβανικῶν ὀργανώσεων, μελετήθηκαν τά προβλήματα τοῦ ἀγῶνος, τά ὁποία παρουσιάζουν ἡ μειονότης ἐν Ἀλβανία καί ἡ μειονότης ἐν Ἑλλάδι καί κατάληξαν εἰς τήν δημοσιευμένην ἀπόφασιν. Ἐλπίζομεν ὅτι ὁ λαός τῆς μειονότητος θά κατανοήσει τό κρίσιμο τῶν περιστάσεων καί τή λεπτότητα τῶν μειονοτικῶν ζητημάτων. Χρειάζεται ἑπομένως ἀπόλυτη πειθαρχία στήν καθοδηγητική ἐπιτροπή. Ὁ λαός νά προσέξει νά μήν ἀναθέσει ὑπεύθυνη θέση σέ ἀνθρώπους πού ἀνεμίχθησαν σέ παλαιούς ἀγῶνες κι ἔχουν δημιουργήσει παρεξηγήσεις. Ἐπίσης, νά μήν ἀναθέσει ὑπεύθυνη θέση σέ ἄτομα γνωστῶν σωβινιστικῶν φρονημάτων. 

Πάσα προπαγάνδα σωβινιστική καί διασπαστική ἀπαγορεύεται ἀπολύτως. Ὁ λαός δέον νά ἀπομονώσει ὅσους θέλουν νά τόν παρασύρουν εἰς πράξεις ἐκτός της γραμμῆς τοῦ ἀντιφασιστικοῦ ἀγῶνος. Σήμερα γίνεται ἀγών τῶν λαῶν καί ἡ νίκη θά εἶναι τῶν λαῶν, ἡ νίκη τῆς λαϊκῆς δημοκρατίας» (πηγή: Α. Κύρου – «Ἐθνική Ἀντίστασις καί Ἐθνική Μειοδοσία», σελ. 306).

Βλέπουμε, λοιπόν, πώς τό ΕΑΜ (ΚΚΕ) ἀνακάλυψε τήν ὕπαρξη… ἀλβανικῆς μειονότητος στήν Ἑλλάδα, ἀπό τό 1943! Αὐτή ἦταν ἡ «ἐθνική ἀντίσταση»!

Ὡστόσο, μπορεῖ κάποιος νά σᾶς ἐμφανίσει ἄλλα ἔγγραφα τοῦ ΕΑΜ πού νά ἀναφέρονται στήν Β. Ἤπειρο. Πράγματι, τόν πρῶτο καιρό τῆς κατοχῆς πού τό ΚΚΕ κρυβόταν πίσω ἀπό τό «πατριωτικό» ΕΑΜ, ὑπῆρξαν κάποιες ἐλάχιστες ἀναφορές στήν Β. Ἤπειρο. Προφανῶς, γιά νά πεισθεῖ ὁ κόσμος ὅτι τό ΕΑΜ ἦτο πράγματι «πατριωτική» ὀργάνωσις, πού ἀποδεχόταν τίς ἐθνικές διεκδικήσεις. Τό «ἐνδιαφέρον» ἦταν πέρα γιά πέρα ψεύτικο. Ἀναφέρει σχετικῶς ὁ Ζαχαριάδης τό 1949, ὅταν τό ΚΚΕ δέν χρειαζόταν πλέον τήν μάσκα τοῦ «πατριωτισμοῦ»: «Τό λαϊκό ἐπαναστατικό στρατόπεδο περνᾶ μία περίοδο ἀνασυγκρότησης.

Ξεκαθαρίζεται καί τό ἰδεολογικό μέτωπο ἀπό τίς παλιές ἁμαρτίες. Μαζί μέ τό λαϊκοδημοκρατικό διαχωρισμό ἀπαλλάσσεται τό ΕΑΜ κι ἀπό τίς λαθεμένες σωβινιστικές ἐπιδράσεις, πού ἐκφράζονταν μέ ὅτι στό διάστημα τῆς κατοχῆς υἱοθέτησε τά μεγαλοελλαδίτικα συνθήματα καί ζητοῦσε ἐδαφικές παραχωρήσεις σέ βάρος τῆς Βουλγαρίας καί τῆς Ἀλβανίας» (πηγή: «Καινούργια κατάσταση – καινούργια καθήκοντα. Οἱ διαπιστώσεις, ἡ γραμμή καί οἱ ἀποφάσεις τῆς 6ης Ὁλομέλειας τῆς Κ.Ε. τοῦ ΚΚΕ (9-10-1949)», ἔκδοση τῆς Κ.Ε. τοῦ ΚΚΕ).

Τό τέλος τοῦ πολέμου βρίσκει τήν Ἀλβανία στό κομμουνιστικό στρατόπεδο καί τήν Ἑλλάδα στό Δυτικό. Τήν ἐποχή ἐκείνη, ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν Ἑλλήνων ἀναμένει τήν ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων τῶν «μεγάλων συμμάχων» μας, μέ τήν παραχώρηση τῶν Δωδεκανήσων, τῆς Κύπρου, τῆς Β. Ἠπείρου, τῆς Ρωμυλίας. Τό κλίμα εἶναι πατριωτικό καί διεκδικητικό. Τό ΚΚΕ, πού ἐκείνη τήν ἐποχή παίζει τό χαρτί τοῦ πατριωτισμοῦ («ἐθνική ἀντίσταση» κ.τ.λ.), διστάζει νά πάει ἀνοικτά κόντρα στό λαϊκό αἴσθημα, ἀφήνοντας «στόν πάγο» τίς παλαιότερες θέσεις του γιά τήν Μακεδονία, ἄν καί ἐκφράζει τήν… ἀνησυχία του γιά τήν ἀποχώρηση τῶν Βουλγάρων ἀπό τήν Μακεδονία: «Ἄρχισε ἡ ἀποχώρηση τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦ ἀπό τήν Ἀνατολική Μακεδονία καί τή Δυτική Θράκη. 

Οἱ Ἕλληνες σύντροφοι ἀνησυχοῦν πολύ…» – Ραδιοτηλεγράφημα τοῦ Kostov – μέλους τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας πρός τόν Dimitrov γιά τήν ἀποχώρηση τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦ ἀπό τήν Ἀνατολική Μακεδονία καί τή Δυτική Θράκη καί τίς ἀνησυχίες τῶν Ἑλλήνων συντρόφων, 12/10/1944- (πηγή: «Ἐμφύλιος Πόλεμος- Ἔγγραφα ἀπό τά γιουγκοσλαβικά καί βουλγαρικά ἀρχεῖα», σελ. 199, ἐκδόσεις «Βῆμα») καί ἐκλιπαρεῖ τούς Βουλγάρους νά μήν ἀνακινήσουν πρός ὥρας τό Μακεδονικό: «Γιά τό ζήτημα τῆς Μακεδονίας ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ ἀνακίνησή του τώρα θά σήμαινε καταστροφικό πλῆγμα στό Κόμμα τους καί θά ἔριχνε νερό στό μύλο τῶν ἐθνικιστῶν» – Ραδιοτηλεγράφημα τοῦ Kostov πρός τόν Dimitrov γιά τήν ἄφιξη τοῦ Ἀναστασιάδη στή Σόφια, 13/11/1944 – (πηγή: ο. π., σελ. 201)

Ὡστόσο, ὑπάρχουν ἀνοικτά θέματα ἐθνικῶν διεκδικήσεων, σέ Β. Ἤπειρο, Κύπρο καί Δωδεκάνησα, ὅποτε ὀφείλει νά λάβει κάποια θέση. Καί λαμβάνει, ὅπως πάντα εἰς βάρος τῶν πόθων τοῦ ἑλληνισμοῦ, μέ σύνθημα «Ὄχι ἀλλαγή τῶν συνόρων τοῦ 1939-Δέν ζητᾶμε τίποτα» . Καί γιά τοῦ λόγου τό ἀληθές, ἰδού τό ἐπίμαχο σημεῖο τοῦ λόγου τοῦ Ν. Ζαχαριάδη γιά τήν ἐξωτερική πολιτική, κατά τό κλείσιμο τῶν ἐργασιῶν τῆς 12ης Ὁλομέλειας (25 ἕως 27/06/1945):«Ὅπως δέν ἀναγνωρίζουμε στούς ἄλλους τό δικαίωμα νά ἔχουν ἐδαφικές διεκδικήσεις σέ βάρος μας, ἔτσι κι ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά θέτουμε παράλογες ἀπαιτήσεις σέ βάρος τους. 

Εἴμαστε ἀντίθετοι σέ κάθε βίαιη ἀλλαγή τῶν συνόρων τοῦ 1939, ἀνεξάρτητα ἀπό ποιά πλευρά αὐτή προέρχεται… Αὐτή ἡ ἀρχή ἰσχύει καί γιά τά Δωδεκάνησα καί γιά τήν Κύπρο καί γιά τή Βόρεια Ἤπειρο» – (πηγή: ο. π., σελ. 63). Καί τελικῶς, ἡ θέση τοῦ προδοτικοῦ ΚΚΕ περνάει, μέ ἐξαίρεση τά Δωδεκάνησα! Ἡ διεκδίκηση τῆς Κύπρου καί τῆς Β. Ἠπείρου ἐγκαταλείπεται…

Λίγον καιρό ἀργότερα, ἀρχίζει ὁ «Τρίτος Γύρος» καί πλέον τό ΚΚΕ σταματάει νά κρύβεται. Στό πλευρό του πολεμοῦν ἤδη οἱ λεγόμενοι «Σλαβομακεδόνες» (βλέπε Κομιτατζῆδες), ἀλλά δέν φθάνουν. Ὑπάρχει μεγάλη ἀνάγκη σέ ἔμψυχο ὑλικό. Στό ΚΚΕ καταλήγουν στήν ἀπόφαση νά ζητήσουν –διά στόματος Μάρκου Βαφειάδη- ἀπό τόν κομμουνιστή δικτάτορα τῆς Ἀλβανίας, Ἐνβέρ Χότζα, νά τούς στείλει μερικές χιλιάδες ἀπό τούς φανατικούς ἀνθέλληνες Τσάμηδες –πού ἔχουν ἐκδιωχθεῖ κακήν – κακῶς ἀπό τήν Ἑλλάδα- γιά νά τούς ἐντάξει στόν Δ.Σ.Ε. («Δημοκρατικό Στρατό Ἑλλάδος», δηλαδή, συμμορίτες…). Προφανῶς, γιά νά καταλήξει τό ΚΚΕ σέ μία τέτοια ἀπόφαση, ἦταν ἕτοιμο καί γιά τό ἀντάλλαγμα: τήν πλήρη δικαίωση τῶν Τσάμηδων, ἄρα καί τήν παραχώρηση καί τῆς Νοτίου Ἠπείρου στήν Ἀλβανία! 

Εὐτυχῶς, εἴτε ὁ Χότζα δέν συνειδητοποίησε τήν μεγάλη εὐκαιρία πού τοῦ παρουσιάστηκε, εἴτε πράγματι δέν εἶχε ἐμπιστοσύνη στούς Τσάμηδες καί ἀρνήθηκε. Ἰδού καί τό σχετικό ἔγγραφο: «Ἔκθεση τοῦ Hoxha (Ἐνβέρ Χότζα) πρός τόν Tito γιά τήν ἐπίσκεψη τοῦ Βαφειάδη στά Τίρανα (24/09/1947) – Σᾶς πληροφορῶ γιά τήν ἐπίσκεψη στά Τίρανα τοῦ στρατηγοῦ Μάρκου. Ἦρθε χωρίς καμία προηγούμενη εἰδοποίηση. Γιά τό λόγο αὐτό δέν συναντήθηκα μαζί του. Ἐξουσιοδότησα ἕναν σύντροφο ἀπό τό Πολιτικό Γραφεῖο νά συζητήσει μαζί του. Ἔθεσε τά ἀκόλουθα ἐρωτήματα:

1ον) Νά ἀποσταλοῦν 3.000-4.000 Τσάμηδες γιά τόν Δημοκρατικό Στρατό, ἀπό τίς 18.000 πού ζοῦν στήν Ἀλβανία, διωγμένοι ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀπό τίς δυνάμεις τοῦ Ζέρβα.

… Ὅσον ἀφορᾶ τούς Τσάμηδες, θεωροῦμε ὅτι πρός τό παρόν δέν μποροῦν νά ἀποτελέσουν παράγοντα βοήθειας. Γιά μεγάλο χρονικό διάστημα βρέθηκαν ὑπό τήν ἐπίδραση τῆς ἀντίδρασης. Δέν θά θελήσουν νά πᾶνε νά πολεμήσουν, ἀλλά καί γιά ἐκείνους πού θά θελήσουν νά πᾶνε ὑπάρχει ὁ κίνδυνος νά περιπέσουν σέ ἀμερικανική ἐπίδραση. Γιά τό λόγο αὐτό ἀπαντήσαμε ὅτι πρός τό παρόν αὐτό εἶναι ἀδύνατο, λαμβάνοντας ὑπόψη τά συμφέροντα τοῦ Δημοκρατικοῦ Στρατοῦ, ἀλλά ὅτι θά κάνουμε ὅτι μποροῦμε νά στείλουμε τήν κατάλληλη στιγμή αὐτούς πού ἔχουν τή δυνατότητα…» – (πηγή: ο. π., σελ. 104).

Βεβαίως, ἡ μή ἀποστολή Τσάμηδων στούς συμμορίτες, δέν σήμαινε ὅτι ἄν κέρδιζε ὁ ΔΣΕ δέν θά ὑποχρεώνονταν οἱ συμμορίτες ἀπό τόν «μεγάλο πατερούλη» Στάλιν, νά παραχωρήσουν ἐδάφη στήν Ἀλβανία… Μετά τό τέλος τοῦ συμμοριτοπολέμου καί τήν ἀπόσχιση Τίτο ἀπό τό σοβιετικό μπλόκ, δημιουργήθηκαν πολλαπλές ἐντάσεις στά ἑλληνο-ἀλβανικά σύνορα καί τό θέμα τῆς Βορείου Ἠπείρου ξαναφούντωσε. Τότε, τό ΚΚΕ –διά στόματος τοῦ ἀρχηγοῦ τοῦ Ζαχαριάδη- ὑπερασπίστηκε γιά μία ἀκόμα φορᾶ τό ἀλβανικό μόρφωμα ἀπό τήν «ἐπιθετικότητα» τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ Τίτο: «Ἄμεσος στόχος Ἑλλάδας καί Γιουγκοσλαβίας εἶναι ἡ Λαϊκή Δημοκρατία τῆς Ἀλβανίας. Ἐνδεικτικό γι’ αὐτό εἶναι ὄχι μόνο οἱ ἀτελείωτες μοναρχοφασιστικές πολεμικές προκλήσεις στά σύνορα, ἡ διεκδίκηση τῆς Νότιας Ἀλβανίας, ἡ ἀκατάπαυστη λυσσασμένη προπαγάνδα ἐνάντια στήν Ἀλβανία, μά καί τό γεγονός ὅτι ὁ Τίτο κατάγγειλε τελευταία τή συνθήκη φιλίας καί ἀμοιβαίας βοήθειας μέ τή Λ.Δ. τῆς Ἀλβανίας» – (πηγή: «Καινούργια κατάσταση – καινούργια καθήκοντα. Οἱ διαπιστώσεις, ἡ γραμμή καί οἱ ἀποφάσεις τῆς 6ης Ὁλομέλειας τῆς Κ.Ε. τοῦ ΚΚΕ (9-10-1949)», ἔκδοση τῆς Κ.Ε. τοῦ ΚΚΕ) .

Ἐν συνέχεια καί παρά τήν ἀνεξαρτητοποίηση τῆς Ἀλβανίας ἀπό τήν ΕΣΣΔ, οὐδέποτε τό ΚΚΕ ἀναφέρθηκε στό βορειοηπειρωτικό ζήτημα, ζητώντας ἔστω ἀνθρώπινα δικαιώματα γιά τούς κατατρεγμένους Βορειοηπειρῶτες. Μάλιστα, ὅταν κατέφτασαν ἐδῶ οἱ πρῶτοι φυγάδες, στίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ ’80, τό ΚΚΕ ὑποδέχθηκε τούς κατατρεγμένους ἀδελφούς μας μέ τό σύνθημα: «Ἐπαγγελματίες Βορειοηπειρῶτες, κάτω τά χέρια ἀπό τήν σοσιαλιστική Ἀλβανία». Ἀκόμα καί σήμερα, πού ἐμφανίζεται ξανά μέ «πατριωτική» λεοντῆ, γιά τό ΚΚΕ βορειοηπειρωτικό ζήτημα δέν ὑφίσταται!

Γ. Δημητρακόπουλος - Συνταξιοῦχος Ἐκπαιδευτικός

(αναδημοσίευση από το Βορειοηπειρωτικό Βήμα)